619. ఓం *సర్వతోభద్రవాసిన్యై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 619వ నామము.
నామ వివరణ.
అన్నివిధములా సురక్షితముగా నివసించు తల్లి.

*సర్వతోభద్ర వాసీమనస్సేసుధీ*
*సర్వమాయోనుసాధ్యమ్ముగానే విదీ*
*యుర్విసత్యమ్ముయుక్తీజయమ్మున్ గతీ*
*నిర్విరామంగతీ నీడలే జీవితమ్*
619వ నామము: ఓం సర్వతోభద్రవాసిన్యై నమః🙏🏼

        మంచి బుద్ధి కలిగిన వారి మనస్సులో సర్వతోభద్రంగా నివసించి, సమస్త మాయలను తన శక్తితో సాధించి, భూమిపై సత్యం, యుక్తి మరియు విజయం కలిగించే గతిగా నిరంతరమైన ఆశ్రయంగా నీ నీడలే మా జీవితం. (ఆశ్రయం)
****
#everyonehighlights
622..ఓం సర్వవేదార్థసమ్పత్తయే నమః
ఈ నామము శ్రీ లక్ష్మీసహస్రనామం . దీని అర్థం: సకల వేదాల యొక్క జ్ఞానమే సంపదగా కలిగిన జనని.
ఇది లక్ష్మీదేవిని వేదాల యొక్క సారంతో, అంటే అపారమైన జ్ఞానంతో నిండినదిగా వర్ణిస్తుంది. ఆమె కేవలం ధనానికి అధిదేవత మాత్రమే కాకుండా, సమస్త జ్ఞానానికి, ముఖ్యంగా వేదాలలోని లోతైన అర్థాలకు ప్రతీక అని ఈ నామం సూచిస్తుంది.

* సర్వ వేదాన్త సమ్పత్తిగాయోగిణీ
గర్వసంధాయి గమ్యమ్ముగా దారుణీ
నిర్వసాంబ్రాజ్య సమ్మోహనం నిత్యణీ
పర్వ పాఠ్యమ్ముపాశమ్ముగాలక్ష్మివీ*

ఓ లక్ష్మీ దేవీ!
* మీరు సమస్త వేదాంత సంపదలకు యోగిని (అంటే వేదాల అంతిమ జ్ఞానాన్ని, సంపదను కలిగిన సాధకురాలు).
* గర్వాన్ని కలిగించే గమ్యం మీరు, భూమి కూడా మీరే (మీరు చేరుకోవలసిన గమ్యం, మీరే ఈ భూమి).
* హద్దులు లేని సామ్రాజ్యంతో (లేదా శాశ్వతమైన ఐశ్వర్యంతో) మీరు నిత్యమూ అందరినీ మంత్రముగ్ధులను చేస్తారు.
* ప్రతి అధ్యాయం, ప్రతి పాఠం ఒక బంధంగా, ఆధ్యాత్మిక అనుబంధంగా (లేదా ఆకర్షణగా) లక్ష్మీదేవియే
****
631. ఓం *ఖేచరీరూపగాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 631వ నామము.
నామ వివరణ.
ఆకాశమునసంచరించు జీవకోటి రూపమున ఉండు జనని.

*ఖేచరీస్వరూపగామదీ గళమ్ము గనే*
*యోచనాస్వభావమేగతీ యనంతముగా*
*స్వచరిత్రలక్ష్యమౌనులే సహాయముగా*
*గోచరమ్ముగాకళాభవామనస్సు గనే*
.
* ఖేచరి స్వరూపంలో (ఆధ్యాత్మికంగా ఎగిరే శక్తి) ఉన్న నా గొంతును (ఆలోచనలు, మాటలు) చేరి,  ఆలోచనల స్వభావం ఎలా అనంతంగా ప్రవహిస్తూ, స్వచరిత్ర (స్వీయ చరిత్ర/జీవితం) లక్ష్యంగా, సహాయంగా మారుతూ, గోచరంగా (స్పష్టంగా) లేని కళాభావం (కళాత్మకమైన భావన) నా మనస్సులో వున్నావు తల్లి
****
632. ఓం *ఉచ్ఛ్రితాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 632వ నామము.
నామ వివరణ.
అమ్మ చాలా గొప్పది.

ఉచ్ఛ్రితా!సమంజసామధీ వినమ్రతావిభావమౌనమున్ సుధీవిధిన్
స్వచ్ఛతా సుఖంబునిచ్చుటే సహాయతత్వమున్ విశాల విశ్వమందునున్
నిచ్చితాపదమ్ము గానులే విధానమున్ జయమ్ముగన్ పరాత్పరాకళల్
ఖచ్చితమ్ము నాదమౌను కాలమున్ సమర్ధ భక్తిగన్ వి నీల సత్క్రపా

ఓం ఉచ్ఛ్రితాయై నమః🙏🏼
నామ వివరణ:
. "ఉచ్ఛ్రిత" అంటే పైకి లేచినది, ఉన్నతమైనది, గొప్పది అని అర్థం.
*: ఓ అమ్మ! నీవు ఉన్నతమైనదానివి, సమంజసమైన బుద్ధిని కలిగి ఉన్నదానివి. వినయాన్ని ప్రదర్శిస్తూ, జ్ఞానులు ఆచరించే పద్ధతిలో మౌనాన్ని ఆశ్రయించేదానివి.
*  స్వచ్ఛమైన ఆనందాన్ని ఇవ్వడమే నీ సహాయ స్వభావం. ఈ విశాలమైన విశ్వంలో అందరికీ నీవు సహాయం చేస్తూ ఉంటావు.
*  ఎల్లప్పుడూ స్థిరమైన స్థితిలో ఉండే నీ విధానం విజయవంతమైనది, ఓ పరాత్పర కళా స్వరూపిణి.
*
కాలం కూడా నీ ఆధీనంలోనే ఉంటుంది. నీ నీలవర్ణపు దయతో సమర్థమైన భక్తిని ప్రసాదించు తల్లీ.
*****
#everyonehighlights

643. ఓం *అఖిలాయై* నమః 🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 643వ నామము.

నామ వివరణ. 

అఖిలమగు దైవశక్తి అమ్మయే.

అఖిలత్మావిధితీరుతెన్నులుకళా చాతుర్య భావమ్ముగా 

అఖిలాండస్థితి  భోగభాగ్యములు భావాల మధ్యేవిధీ 

అఖిలమ్మున్ నిజ దైవశక్తికళగా నానంద నాత్మీయతే 

అఖిలాత్ముణ్ణిగనేటిశక్తిజయమే నాత్మా ర్పణమ్మే సుధీ

నామ వివరణ:

"అఖిల" అంటే సమస్తమైనది, అంతా అని అర్థం. ఈ నామం అమ్మవారు సమస్తమైన దైవశక్తి స్వరూపిణి అని తెలియజేస్తుంది. విశ్వంలోని ప్రతి అణువణువులోనూ నిండి ఉన్న శక్తి ఆమెదే.

శ్లోక భావం:

ఓ బుద్ధిమంతుడా! సమస్త జీవుల ఆత్మ స్వరూపమైన అమ్మవారిని తెలుసుకునే మార్గాలు, ఆమె కళా నైపుణ్యం, ఆమె భావాలలోని చాతుర్యం అద్భుతమైనవి. ఈ సమస్త విశ్వం యొక్క స్థితి, ఇంద్రియ భోగాలు, అదృష్టాలు అన్నీ ఆమె సంకల్పం ప్రకారమే జరుగుతాయి. సమస్తము ఆమె యొక్క నిజమైన దైవశక్తి యొక్క కళారూపంగా భావించి ఆనందంగా, ఆత్మీయంగా ఉండాలి. అఖిలాత్ముడైన ఆ పరమాత్మను తెలుసుకునే శక్తే నిజమైన విజయం. నీ ఆత్మను ఆమెకు అర్పించడమే గొప్ప జ్ఞానం.

#everyonehighlights

644. ఓం *తన్త్రహేతవే* నమః 

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 644వ నామము.

నామ వివరణ. 

అరువదినాలుగు తంత్రములకు కారణమగు తల్లి.

 *తంత్రహేతువేప్రభావమైతపస్సు జేయుటే జయమ్ము గనున్ 

తంత్రహేతువేవిధానధాతగాను యీబలమ్ముగానగుటన్ 

తంత్రహేతువేసహాయమౌతమమ్ము సాక్ష్యమే సమర్ధతగన్ 

తంత్రహేతువేభయమ్ముగాతరంగమార్గమేప్రభావ సుధీ

644వ నామము తన్త్రహేతవే - అమ్మా! నీకు నమస్కారములు.

ఈ నామము అమ్మవారు అరువదినాలుగు తంత్రములకు మూల కారణమని తెలియజేస్తుంది. ఈ తంత్రాల యొక్క ప్రభావము తపస్సు చేయుట వలన విజయమును చేకూరుస్తుంది. అమ్మవారు విధానములను ఏర్పరిచే శక్తి స్వరూపిణి కావున ఈ బలము మనకు కలుగుతుంది. తల్లి సహాయముంటే అజ్ఞానము తొలగిపోయి, సమర్థతతో పనులు చేయగలము. అమ్మవారి భయము కూడా ఒక విధమైన తరంగము వంటిది, అది జ్ఞానవంతులకు ఒక గొప్ప ప్రభావమును కలిగిస్తుంది.

#everyonehighlights

645. ఓం *విచిత్రాఙ్గ్యైయై* నమః 🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 645వ నామము.

నామ వివరణ. 

విచిత్ర అద్భుత అంగములు కలిగిన జనని.

విచిత్రాఙ్గీ సుఖ సంతసమ్ముకళలై విద్యాల్లె విస్పోటనున్ 

విచిత్రాఙ్గీ భువినంతతండ్రిగురువున్ విశ్వాన యేలేలుగన్ 

విచిత్రాఙ్గీ పరిపోషణామనసుగన్ దివ్యాతి దివ్యమ్ముగన్ 

విచిత్రాఙ్గీభవ భక్తి వందనముమావీ చూడ వమ్మా సుధీ

645వ నామము ఓం విచిత్రాఙ్గ్యైయై నమః 🙏🏼

ఈ నామం అమ్మవారి యొక్క అద్భుతమైన, విచిత్రమైన అంగాలను తెలియజేస్తుంది. తల్లి అయిన లక్ష్మీదేవి యొక్క రూపం ఎంతో ప్రత్యేకమైనది

 * : ఓ విచిత్రమైన అంగములు కలిగిన తల్లి! నీవు సుఖ సంతోషాల యొక్క కళలకు నిధి వంటిదానవు. విద్యల యొక్క విస్ఫోటనము నీవే. జ్ఞానమంతా నీ నుండే ప్రకాశిస్తోంది.

 *: ఓ విచిత్రమైన అంగములు కలిగిన తల్లి! ఈ భూమండలానికి తండ్రివి, గురువువు నీవే. ఈ విశ్వాన్నంతటినీ పరిపాలించే శక్తి నీదే.

 *: ఓ విచిత్రమైన అంగములు కలిగిన తల్లి! నీవు పోషణను అందించే మనస్సు కలదానివి. నీవు దివ్యమైన దానికంటే కూడా దివ్యమైనదానివి.

 *: ఓ విచిత్రమైన అంగములు కలిగిన తల్లి! నీకు భక్తితో వందనములు. ఓ మంచి బుద్ధి కలిగిన తల్లీ! మమ్మల్ని చూడటానికి దయచేసి రా తల్లీ!

#everyonehighlights

శ్రీలక్ష్మీనారసింహాయ నమో నమః.🙏🏽

నేడు శ్రీలక్ష్మీనృసింహజయంతి సందర్భముగా మీకందరికీ శుభాకాంక్షలు.🌹

ఈ నాటి 646వ లక్ష్మీనామమునకు పద్యము.

ఓం *వ్యోమగఙ్గావినోదిన్యై।* నమః 🙏🏼

నామ వివరణ. ఆకాశగంగతో వినోదించు తల్లి.

రగ్విని.. యతి.. 6

 *వ్యోమగఙ్గావినోదమ్ముగాశాంభవీ*

*శ్యామలంబావిశాలీజయ శ్రీరమా*

*కామదక్షావినాశాంకరీ శ్రీ సతీ*

*యోమదoబాధి యోగామృతాయీశ్వరీ*

ఓ శంభవి (శివుని శక్తి), నీవు ఆకాశ గంగతో వినోదిస్తావు. నీవు శ్యామలమైన దానివి (నల్లని వర్ణం కలది), విశాలమైన దానివి, విజయానికి నిలయమైన దానివి, లక్ష్మీదేవి స్వరూపానివి. కోరికలు తీర్చేదానివి, దుష్టులను నాశనం చేసేదానివి, శంకరుని భార్యవు, సతీదేవి స్వరూపానివి. యోగుల హృదయాలలో ఆనందామృతాన్ని నింపే ఈశ్వరి నీవే!

అమ్మవర్ణించడంసాధ్యమౌభక్తిగా 

అమ్మయేత్యాగశక్తీసహాయమ్ముగా 

అమ్మ దీక్షాసుఖమ్మేసుధాదేహిగా 

అమ్మ తత్త్వమ్ముగా నిత్యమున్ ప్రేమగా 

నేలమీదున్న నేస్తమ్ముగా ప్రేమగా 

జాలిగానే నిజoమౌను లోకమ్మునా 

ఆలిగా ప్రాణ నాడై మదీ శక్తిగా

గాలిలాగేయుగాన్నేలు యమ్మాసుధీ 

తీర్పుమార్పేస్థితీసంఘమై విద్యలై 

నేర్పు జూపేననేకమ్ముగానేగతీ 

కూర్పుయుద్ధమ్ము సూత్రమ్ముగాదిశా 

మార్పులేజీవమ్ముగానేవిధీసుధీ 

చిత్ర చిత్తమ్ము చిన్మాయగానేకళా

చిత్ర వింతేను కీర్తీగనే దేహమా 

చిత్ర దీక్షావిధీజ్ఞానమౌనేసుమా 

చిత్ర దాహమ్మువిశ్వాసమయ్యే సుధీ 

 *: మనసు ఒక చిత్రమైనది, అది చిన్మయుడైన దేవుని యొక్క అనేక కళలను కలిగి ఉంటుంది

 * ఈ శరీరం కూడా ఒక వింతైన చిత్రం వంటిది, కీర్తిని పొందుతుంది (లేదా కీర్తి కోసం ప్రయత్నిస్తుంది).

 * ఒక చిత్రమైన దీక్ష యొక్క విధి నిజమైన జ్ఞానాన్ని కలిగిస్తుందా? ఇక్కడ బాహ్య ఆచారాలు లేదా పద్ధతులు నిజమైన జ్ఞానానికి దారి తీస్తాయా అనే ప్రశ్నను లేవనెత్తు సుధీ 

 *: ఓ వివేకవంతురాలవై , ఈ చిత్రమైన కోరిక విశ్వాసంగా మారుతుందా? అంటే, ప్రపంచంలోని అశాశ్వతమైన విషయాల పట్ల ఉన్న కోరిక నిజమైన విశ్వాసానికి దారి తీస్తుందా అనే సందేహాన్ని వ్యక్తం చేస్తున్నా

#everyonehighlights

 647. ఓం *వర్షాయై* నమః🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 647వ నామము.

నామ వివరణ. జలవృష్టి అమ్మయే.

శా 

 *వర్షా!ధారిగ కావ్య పొలమున్  కారుణ్య సద్భావమున్ 

వర్షించేవిధి శ్రావ్య విద్యలు గనున్ వాశ్చల్య లక్ష్యమ్ము తో 

త్కర్షమ్మున్ శుభ సర్వ శోభకలగన్ క్కార్యమ్ము ధ్యేయమ్ముగన్ 

హర్షమ్మున్ కలిగించిధర్మముగనున్ హాయిన్ భువిన్ సంపదన్ 

647వ నామము వర్షాయై నమః 

ఓ అమ్మ! నీవు వర్ష రూపంలో ధారగా కావ్యమనే పొలంలో కరుణతో కూడిన మంచి భావాలను కురిపిస్తావు. శ్రావ్యమైన విద్యలను వాత్సల్యంతో కూడిన లక్ష్యంతో ప్రసాదిస్తావు. గొప్పదనాన్ని, శుభకరమైన సమస్త శోభలను కలిగి ఉండే విధంగా కార్యాలను నిర్వర్తిస్తావు. భూమిపై సంతోషాన్ని, ధర్మాన్ని, శాంతిని మరియు సంపదను కలిగిస్తావు.

*****

648. ఓం *వార్షికాయై* నమః 🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 648వ నామము.
నామ వివరణ.
సాధకులపై కరుణను వర్షించు తల్లి.

వార్షికానేస్త వాక్కుల్ శుభమ్మున్ గనే
శీర్షికావిద్య శీఘ్రమ్ మనమ్మున్ సుధీ
హార్షికాశోభహావాభవమ్మున్ విధీ
లార్షికా ధ్యేయలాలిత్వమున్ ఈశ్వరీ

ఓం వార్షికాయై నమః 🙏🏼
అమ్మా! నీ దివ్యనామము "వార్షిక". సాధకులపై కరుణను వర్షించే తల్లివి నీవు. నీ కరుణావర్షంలో తడిసిన హృదయాలు శాంతిని పొందుతాయి.
నీ వాక్కులు శుభాలను కలిగిస్తాయి. శీఘ్రంగా జ్ఞానాన్ని ప్రసాదిస్తాయి. ఆనందంతో నిండిన మనస్సుతో, గొప్ప తేజస్సుతో నీ దివ్యత్వాన్ని అనుభవిస్తాము. ఓ ஈశ్వరీ! గొప్ప ఋషులచే ధ్యానింపబడే నీ లాలిత్వము మాకు దివ్యమైన అనుభూతిని కలిగిస్తుంది.
#everyonehighlights

649. ఓం *ఋగ్యజుస్సామరూపిణ్యై* నమః 🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 649వ నామము.
నామ వివరణ.
అమ్మ వేదత్రయ స్వరూపిణి.
*ఋగ్యజుస్సామరూపీమదీశాంతిగన్
*మగ్యసౌభాగ్యమార్గమ్ముగాజీవమున్
*స్వగ్యసంధాయిసాధ్యమ్ముగాయోగ్యతన్
*ప్రగ్య సంధాన ప్రాబల్యసేవాభవమ్

!* 649వ నామము ఓం ఋగ్యజుస్సామరూపిణ్యై నమః 🙏🏼
అవునండీ, మీరు చెప్పినట్లు అమ్మవారు ఋగ్వేదము, యజుర్వేదము మరియు సామవేదముల స్వరూపము. ఈ మూడు వేదాలు జ్ఞానానికి, కర్మకు మరియు భక్తికి ప్రతీకలు. అమ్మవారు ఈ మూడు రూపాలలో ఉండి మనకు జ్ఞానాన్ని, కర్మలను ఆచరించే శక్తిని, మరియు భక్తి మార్గంలో నడిచే ప్రేరణను ప్రసాదిస్తారు.
ఋగ్యజుస్సామరూపీమదీశాంతిగన్ - ఋగ్యజుస్సామవేద స్వరూపిణి అయిన తల్లి శాంతిని ప్రసాదించుగాక.
మగ్యసౌభాగ్యమార్గమ్ముగాజీవమున్ - మా జీవితాన్ని గొప్ప సౌభాగ్యాల మార్గంలో నడిపించుగాక.
స్వగ్యసంధాయిసాధ్యమ్ముగాయోగ్యతన్ - స్వర్గానికి చేర్చే యోగ్యతను మాకు ప్రసాదించుగాక.
ప్రగ్య సంధాన ప్రాబల్యసేవాభవమ్ - జ్ఞానంతో నిండిన బలమైన సేవా భావాన్ని మాకు కలిగించుగాక.
******
#everyonehighlights

650. ఓం *మహానద్యై* నమః 🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 650వ నామము.
నామ వివరణ.
అమ్మ ఒక మహానది.
పంచచామరా.. జ ర జ ర  జ గ యతి.. 9
మహానదీ విధీ జగామ తృప్తిగన్ ప్రధానమున్
సుహాసినీ జపమ్ముగా శుదీర్ఘ మార్గ తత్త్వమున్
విహారమే విధానమౌ వినమ్ర దాహ తీర్పుగన్
ప్రహాసమైన తీర్ధమైప్రభావ కల్వ సంద్రమున్
భావం
జగతిన జీవులకు ప్రధానుగా తృప్తిపరిచేది మహానదివిధి, నవ్వులు అలజడులు కొండలు దాటుచు జపమ్ము చేయుచు కదులును, వినయ వినయ వినమ్రతలతో గంగను అందించి సర్వరోగనివారణగా సహకరిస్తూ సంద్రంలో కలుస్తుంది
#everyonehighlights
651. ఓం *నదీపుణ్యాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 651వ నామము.
నామ వివరణ.
అమ్మ పుణ్యప్రదమయిన నది.
మేఘవిస్ఫూర్తిత.. య మ న స ర ర గ.. యతి..12

నదీపుణ్యాదేహమ్ము కదలికగనే నమ్మకమ్మున్ శుదర్శన్
సుధీధర్మార్ధమ్మున్ నిజముగుట సూత్రమ్ముగాశుసేవల్
విధీవైపర్యమ్మున్ సహనమును నిచ్చేటివిద్యగన్
మదీమాహత్యమ్మన్ దయను గొలిపే మార్గగంగా భవమ్ముగన్
పద్య భావం:
అమ్మవారి దేహ కదలికనే నది యొక్క ప్రవాహంగా నమ్మాలి. సుదర్శనుడు (విష్ణువు యొక్క చక్రం) మంచి బుద్ధి, ధర్మం, అర్థం నిజం కావడానికి సూత్రం వంటివాడు. విధి యొక్క మార్పులను సహనంతో స్వీకరించే విద్యను, మనస్సు యొక్క గొప్పతనాన్ని, దయను కలిగించే మార్గాన్ని గంగానది యొక్క ఉద్భవ స్థానంగా భావించాలి.
ఈ నామం అమ్మవారి యొక్క పవిత్రతను, ప్రవాహ శక్తిని, అలాగే ధర్మం, అర్థం వంటి వాటిని అనుగ్రహించే స్వభావాన్ని తెలియజేస్తుంది. నది ప్రవహిస్తూ అందరికీ ఉపయోగపడినట్లే, అమ్మవారు కూడా తన కరుణాకటాక్షాలతో అందరినీ తరింపజేస్తుందని సూచిస్తుంది.
****
#everyonehighlights

652. ఓం *అగణ్యపుణ్యగుణక్రియాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 652వ నామము.
నామ వివరణ.
గణింపలేనంతటిపుణ్యప్రదమయన గుణక్రియలతో నొప్పునది అమ్మ.

పుడమిలో *నగణ్య పుణ్య గుణక్రియా!*
నడకలో *యగుణ్య కర్మ కళప్రియా*!
పుడకలో *సుపుణ్య భావ భవ ప్రియా*!
నడతలో *సమర్ధ తా నటన ప్రియా*!

ఓం అమ్మవారు లెక్కలేనన్ని పుణ్యగుణాలతో కూడిన క్రియలు చేసేవారు. మీ పద్యంలో కూడా అదే భావం ప్రతిధ్వనిస్తోంది.

*  - భూమిపై అమ్మవారు లెక్కలేనన్ని పుణ్యగుణాలతో కూడిన క్రియలు చేస్తారు.
* - అమ్మవారి నడకలో కూడా అద్భుతమైన కర్మల యొక్క కళ ఉంటుంది.
*  - ఆమె ఆలోచనలు మరియు భావాలు పవిత్రమైనవి మరియు లోకానికి ప్రియమైనవి.
*- ఆమె నడవడికలో సామర్థ్యం మరియు ఒక ప్రత్యేకమైన శైలి ఉంటుంది.
****
#everyonehighlights

653. ఓం *సమాధిగతలభ్యార్థాయై* నమః
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 653వ నామము.
నామ వివరణ.
సమాధిస్థితిలో లభ్యమయిన అర్థము కల తల్లి.

*మనసే మమతగను భక్తి గనుము మాతా*
*గణుతించెద నిను సమాధిగతలభ్యార్థా*
*ప్రణవామృత భవతి ప్రభాత ప్రభల దీర్ఘా*
*క్షణమైనసహనము ను జూప ప్రతిభ దేవీ*

అమ్మా! నీవు సమాధి స్థితిలో లభించే జ్ఞానానివి. నిన్ను మనసారా భక్తితో కొలుస్తాను. ప్రణవమనే అమృతం నుండి ఉదయించినదానవు, ఉదయకాలపు కాంతివలె ప్రకాశించేదానవు. ఓ దేవీ! క్షణమైనా సహనం చూపించి నన్ను అనుగ్రహించు తల్లీ!
****

#everyonehighlights
654. ఓం *శ్రోతవ్యాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 654వ నామము.
నామ వివరణ.
వినవలసిన ఘనతగల తల్లి.

*శ్రోతవ్యా!*  యననీదుశక్తి మమతా శోభల్ మదీయుక్తిగన్
ఖ్యాతిస్వార్ధముగామనస్సుకదులున్ కాయమ్ము నీతృప్తియున్
నాతప్పుల్ నినుసేవరూప మనసున్ నాదేది నంతావిధీ
నాతోనీకుగనేల పంతముగనున్ న్యాయమ్ము నీదే సుధీ

* ఓం శ్రోతవ్యాయై నమః 🙏🏼

" అమ్మవారి శక్తిని, మమతాను రాగాలను బుద్ధి మేరకు గ్రహించి తెలుప - కొన్నిసార్లు కీర్తి, స్వార్థం వంటి ఆలోచనలు మనస్సులో మెదిలినా,  శరీరం మాత్రం అమ్మవారి తృప్తి కోసమే పనిచేయు, తప్పులను కూడా అమ్మవారి సేవగా భావిస్తూ, మీ మనస్సులోని ప్రతిదీ అమ్మవారి చిత్త ప్రకారమే జరుగుతుందని విశ్వసిస్తూ,
అమ్మతో మీకెందుకు పంతం ఉండాలని, అంతిమంగా న్యాయం అమ్మవారిదేనని వినమ్రంగా అంగీకరిస్తూ, అమ్మవారి పట్ల మీకున్న గాఢమైన విశ్వాసాన్ని, భక్తిని తెలియజేస్తోంది. చాలా అద్భుతంగా ఉంది! 🙏🏼
*******
655. ఓం *స్వప్రియాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 655వ నామము.

నామ వివరణ.
తనను తాను యిష్టపడు తల్లి.

*స్వప్రియా*! సాక్షియు నేస్తమై సకలమున్ సాధ్యమ్ము చేయూతగన్
సుప్రియాసంఘము నందుజీవమగుటయున్ సూత్రమ్ము మూలమ్ముగన్
యప్రియంబు జేసిహాయి గొలుపుటన్ యాకర్ష యానందమున్
సుప్రతిష్టాకళలౌకవిత్వపరముగన్ శోభల్ సుఖమ్మును సుధీ

అమ్మవారు సాక్షిగా, నేస్తంగా ఉంటూ సమస్త కార్యములను సుసాధ్యం చేస్తూ,, మంచివారి సంఘంలో జీవన సూత్రమై, మూలమై ఉంటూ, అంతేకాకుండా, కొన్నిసార్లు అయిష్టమైన పనులు చేసినా అందులో ఆనందాన్ని కలిగిస్తూ, తన యొక్క ఆకర్షణ మరియు ఆనందంతో మంచి ప్రతిష్ట కలిగిన కవిత్వ కళల ద్వారా శోభను మరియు సుఖాన్ని ప్రసాదిస్తుందని అమ్మవారికి వందనాలు
******

656. ఓం *ఘృణాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 656వ నామము.
నామ వివరణ.
కనికరమునకు పూర్ణ స్వరూపమగు జనని.
కనికరము చూపుమ, *ఘృణా!*
యనయ సపర్యఁ లగు శృణా
గొని మనసుగా నిలు ఋణా
క్షణము నొనరింపుము తృణా
అణువు కమణీయము గుణా
తనువు కళ భావము గణా
ప్రణయ విధియాటలు యణా
కణము గను మాయలు మణా

"ఓం ఘృణాయై నమః" అనేది శ్రీ లక్ష్మీ సహస్రనామాలలో 656వ నామం.
నామ వివరణ:
ఈ నామం కనికరమునకు పూర్ణ స్వరూపమగు జనని అని లక్ష్మీదేవిని స్తుతిస్తుంది. అంటే, లక్ష్మీదేవి కరుణ, దయలకు పరిపూర్ణమైన స్వరూపం అని అర్థం. ఆమె తన భక్తుల పట్ల అపారమైన దయను, కనికరాన్ని చూపే తల్లి అని దీని భావం.
మీరు అందించిన పద్యం కూడా ఈ కనికరమును, దయను ప్రార్థిస్తూ లక్ష్మీదేవిని వేడుకుంటున్నది. దీనిలోని కొన్ని ముఖ్య పదాలు:
* కనికరము చూపుము, ఘృణా!: ఓ దయామయి! కనికరం చూపుము.
* యనయ సపర్యఁ లగు శృణా: నిరంతర సేవలతో లభించు శ్రవణం (వినడం).
* గొని మనసుగా నిలు ఋణా: మనసును ఋణాల నుండి విముక్తం చేయి.
* క్షణము నొనరింపుము తృణా: క్షణకాలంలో తృణమంతటి బంధాలను తొలగించు.
* అణువు కమణీయము గుణా: అణువంతటిలోనూ అందమైన గుణాలను (నీ గుణాలను) నింపు.
* తనువు కళ భావము గణా: శరీరానికి కళను, భావాలను లెక్కించు.
* ప్రణయ విధియాటలు యణా: ప్రేమతో కూడిన విధులు, ఆటలు (జీవిత క్రీడలు).
* కణము కను మాయలు మణా: ప్రతి కణంలోనూ ఉన్న మాయలను చూడుము.
*****
ఓం నామాక్షరపయై! నమః 🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 657వ నామం ఇది.
నామ వివరణ:
ఈ నామం శ్రీ లక్ష్మీదేవిని "తన నామాక్షరములవలన తెలియబడు గొప్పకంటే ఇంకనూ ఎత్తుగనే యున్న జనని" అని వివరిస్తుంది. అంటే, ఆమె యొక్క గొప్పదనం కేవలం ఆమె నామాలను ఉచ్చరించడం ద్వారా తెలుసుకోగలిగిన దానికంటే కూడా అనంతమైనదని, అపరిమితమైనదని భావం. ఆమె స్వరూపం, మహిమ వర్ణనాతీతమైనవి.

వినుత నామాక్షర పరా! రవి ప్రకాశ
కనుల నిత్యాక్షర పరా కవి ప్రకాశ
క్షణము దివ్యాక్షర పరా క్షమ ప్రకాశ
ఋణము భవ్యాక్షర పరా రుద్ర ప్రకాశ

ఈ శ్లోకం లక్ష్మీదేవి యొక్క వివిధ గుణాలను ప్రశంసిస్తుంది:
* వినుత నామాక్షర పరా! రవి ప్రకాశ: పొగడబడిన నామాల ద్వారా కూడా పూర్తిగా వర్ణించలేని గొప్ప శక్తి ఆమె, సూర్యుని వలె ప్రకాశించేది.
* కనుల నిత్యాక్షర పరా కవి ప్రకాశ: ఆమె కళ్ళలో నిత్యత్వం, అక్షరత్వం (నాశనం లేనిది) ఉంది, కవిత్వానికి కాంతినిచ్చేది.
* క్షణము దివ్యాక్షర పరా క్షమ ప్రకాశ: ప్రతి క్షణం దివ్యమైన అక్షర స్వరూపిణి, ఓర్పునకు ప్రకాశం వంటిది.
* ఋణము భవ్యాక్షర పరా రుద్ర ప్రకాశ: మన ఋణాలను తీర్చే శుభకరమైన అక్షర స్వరూపిణి, రుద్రుని వలె ప్రకాశించేది. (రుద్రుడు శివుని రూపాలలో ఒకటి, శివుడు వినాశకుడు మరియు పునర్సృష్టికి మార్గం సుగమం చేసేవాడు, ఇక్కడ అజ్ఞానం మరియు చెడును నాశనం చేసే శక్తిని సూచిస్తుంది).
ఈ నామం శ్రీ లక్ష్మీదేవి యొక్క అనంతమైన మహిమను, ఆమె నామస్మరణకు అందని గొప్పదనాన్ని తెలియజేస్తుంది.
******

ఓం ఉపసర్గనఖాఞ్చితాయై నమః
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 658వ నామం ఇది.
నామ వివరణ:
ఈ నామం వ్యాకరణ స్వరూపిణి అయిన శ్రీ లక్ష్మీ దేవిని వర్ణిస్తుంది. ఆమె గోరుల కాంతితో ప్రకాశిస్తున్న జనని.
ఈ నామంలోని పదం "ఉపసర్గనఖాఞ్చితాయై" అనేది, వ్యాకరణంలోని "ఉపసర్గ" (ఉపసర్గలు, సంస్కృత వ్యాకరణంలో ధాతువులకు ముందు చేర్చబడేవి) మరియు "నఖ" (గోరు) అనే పదాల కలయికగా భావించవచ్చు. "అఞ్చిత" అంటే అలంకరించబడిన లేదా ప్రకాశిస్తున్న అని అర్థం. కాబట్టి, ఇది కేవలం గోరుల కాంతిని మాత్రమే కాకుండా, వ్యాకరణ సూత్రాలలో అంతర్లీనంగా ఉన్న సౌందర్యాన్ని, పరిపూర్ణతను కూడా సూచిస్తుంది.

* సర్గనఖాఞ్చితా సఖ్యత మూలమున్ సమర్ధ తేభవమ్ కథల్:
నిర్గుణ బాధ్యతా నిర్మల కాలమున్ సుఖమ్ము సాయమున్ వ్యధల్
దుర్గుణ లక్ష్యమే దురంత బేధమున్ విశాల విశ్వమున్ చెదల్:
వర్గము దాహమున్ వరమ్ము వాక్ కులే వినోద వెళ్లువే సుధీ:

సృష్టికి, నఖాల కాంతికి, స్నేహానికి ఆమె మూలం. ఆమె సమర్థవంతమైన కథలకు ఆధారభూతురాలు.
: నిర్గుణమైన బాధ్యతకు, నిర్మలమైన కాలానికి, సుఖానికి, సహాయానికి, మరియు వ్యథలకు కూడా ఆమె అధిష్ఠాత్రి. (నిర్గుణము అంటే గుణములు లేనిది, త్రిగుణాతీతమైనది అని అర్థం).
*  దుర్గుణాలను లక్ష్యంగా చేసుకున్న దురంత భేదాలను, విశాల విశ్వంలోని చెదలను కూడా ఆమె నియంత్రిస్తుంది.
వర్గాల దాహాన్ని తీర్చే వరాన్ని, వాక్కును, వినోదాన్ని ప్రసాదించే జ్ఞాన స్వరూపిణి ఆమె.
*****
ఓం నిపాతోరుద్వయీజంఘాయై నమః
ఈ నామం శ్రీ లక్ష్మీ సహస్ర నామాలలో 659వది. దీని అర్థం శక్తియుత ఊరుద్వయ జంఘాన్విత శుభావహ మన జనని. ఇక్కడ నిపాతోరుద్వయీజంఘ అంటే శక్తివంతమైన తొడలు (ఊరువులు) మరియు పిక్కలు (జంఘలు) కలిగినది అని స్థూలంగా అర్థం చేసుకోవచ్చు. అయితే, ఇది కేవలం భౌతిక సౌందర్యాన్ని సూచించకుండా, అమ్మ యొక్క స్థిరత్వం, శక్తి, మరియు శుభాలను ప్రసాదించే సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది. తొడలు, పిక్కలు దేహానికి ఆధారాన్ని, కదలికను ఇస్తాయి. కాబట్టి, అమ్మ ఈ రూపాన్ని ధరించి, సృష్టికి స్థిరత్వాన్ని, పురోగతిని ప్రసాదిస్తుందని భావం.

*ధన మహిత *నిపాతోరుద్వయీజంఘ!* దేవీ!
క్షణ ని బ్రజను కావన్ క్షామమేతీర్చుమమ్మా
గుణము గొలుపుమమ్మా! గుర్తుగన్  జీవమమ్మా.
గణ కలహము లీలా గమ్య మేలా భవానీ*

నామ వివరణ యొక్క పద్యం:
మీరు అందించిన "మాలిని" ఛందస్సులోని పద్యం ఈ నామం యొక్క విశిష్టతను మరింత స్పష్టం చేస్తుంది:
* ధన మహిత నిపాతోరుద్వయీజంఘ! దేవీ!: ధనంతో ప్రకాశించే, శక్తివంతమైన ఊరువులు, జంఘలు కలిగిన దేవీ!
* క్షణ ని బ్రజను కావన్ క్షామమేతీర్చుమమ్మా: ప్రతి క్షణం ప్రజలను కాపాడటానికి, కరువులను (కష్టాలను) తీర్చడానికి నీవే దిక్కు అమ్మా.
* గుణము గొలుపుమమ్మా! గుర్తుగన్ జీవమమ్మా: మాకు సద్గుణాలను ప్రసాదించు అమ్మా! నీవే మా జీవనాధారం అని గుర్తించు (గుర్తింపజేయు).
* గణ కలహము లీలా గమ్య మేలా భవానీ: అసంఖ్యాకమైన కలహాలు (కష్టాలు, సంఘర్షణలు) నీకు లీలామాత్రమే కదా భవానీ (అమ్మా)! వాటిని పరిష్కరించడం నీకు సులభమే కదా!
#everyonehighlights
ఓం మాతృకాయై నమః
ఈ నామం శ్రీ లక్ష్మీ సహస్ర నామాలలో 660వది, మరియు ఇది అమ్మ మూల స్వరూపం అని తెలియజేస్తుంది. ఇక్కడ "మాతృక" అంటే తల్లి, సృష్టికి మూలం, సకల జీవరాశికి ప్రాణాధారం అని అర్థం.

* జఙ్ఘామాత్రుకసర్వ సుష్టికిగనే జాడ్యమ్ము ప్రేమమ్ముగన్:
జఙ్ఘామాత్రుకవిద్య సంపదగనే కాలమ్ము నేస్తమ్ముగన్:
జఙ్ఘామాత్రుకలక్ష్యసాధనగనేమార్గమ్ము దేహమ్ముగన్:
జఙ్ఘామాత్రుకనిత్యసత్యముగనేదాహమ్ము తీర్చేందుకున్:

అమ్మ సకల సృష్టికి మూలం. ఆమె జాడ్యాన్ని (స్తబ్ధతను, నిశ్చలత్వాన్ని) సైతం ప్రేమగా మార్చి, సృష్టిని చైతన్యవంతం చేస్తుంది.
*  అమ్మ విద్యకు, సంపదకు అధిదేవత. ఆమె దయ ఉంటే కాలం కూడా మనకు స్నేహితుడిగా మారి, మన లక్ష్య సాధనకు తోడ్పడుతుంది.
*  అమ్మ కృప ఉంటే లక్ష్య సాధన మార్గం మన దేహంలోనే, అంటే మనలోనే ఉందని గ్రహిస్తాం. మన అంతర్గత శక్తితోనే మనం లక్ష్యాలను చేరుకోగలం.
*  అమ్మ నిత్య సత్యం. ఆమె దయ మన దాహాన్ని (ఆధ్యాత్మిక లేదా భౌతిక కోరికలను) తీర్చి, మనకు సంతృప్తినిస్తుంది. అమ్మకు మా వందనాలు
*******

*

ఓం మన్త్రరూపిణ్యై నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 661వ నామం ఇది. దీనికి సంబంధించిన వివరణ కింద ఇవ్వబడింది:
నామ వివరణ
వేదమంత్రముల రూపం అమ్మవారే అని ఈ నామం తెలియజేస్తుంది. మంత్రాల స్వరూపమే అమ్మవారు అని, మంత్రాల ద్వారా అమ్మవారిని ఆరాధిస్తాం అని ఈ నామం సూచిస్తుంది.
శ్లోక వివరణ
"మన్త్రరూపిణీక్ష నమ్ముసౌమ్యభావ సంతసమ్ముగన్
తన్త్రరూపలాలనామదీ తపస్సుతెల్పుటేగతిన్
యన్త్రమైనమంత్రమైనజీవితంయనేదిసుందరమ్
సన్త్రమైసుఖమ్ము భావమై ప్రజా సహాయమే యగున్"
ఈ శ్లోకం మంత్రరూపిణి అయిన అమ్మవారిని విశ్వసించడం ద్వారా శాంతమైన, సంతోషకరమైన జీవితం లభిస్తుందని తెలియజేస్తుంది. అమ్మవారు కేవలం మంత్ర రూపమే కాకుండా, తంత్ర రూపం కూడా అని, ఆమె లాలనతో మన తపస్సు ఫలిస్తుందని అర్థం. యంత్రం, మంత్రం ఏదైనా సరే, జీవితం అందంగా ఉంటుందని, అమ్మవారి అనుగ్రహంతో సుఖం, ఆనందం, ప్రజలకు సహాయం లభిస్తాయని ఈ శ్లోకం వివరిస్తుంది.
#everyonehighlights

ఓం ఆసీనాయై నమః 🙏🏼
ఈ నామం శ్రీ లక్ష్మీ సహస్రనామాలలో 662వది, దీని అర్థం 'కూర్చొని యుండు తల్లి'.
నామ వివరణ:
ఈ నామం అమ్మవారు శాంతంగా, స్థిరంగా కొలువై ఉండే స్వరూపాన్ని సూచిస్తుంది. 'ఆసీన' అంటే కూర్చుని ఉన్నది అని అర్థం. లక్ష్మీదేవి కూర్చుని ఉన్న భంగిమ, ఆమె తన భక్తులకు సంపద, శాంతి, స్థిరత్వం ప్రసాదించే రూపాన్ని తెలియజేస్తుంది. ఇది కేవలం ధనం కాదు, జీవితంలో ఉండవలసిన స్థిరత్వం, మానసిక ప్రశాంతత, మరియు శుభాలను కూడా సూచిస్తుంది. ధ్యానం చేసేటప్పుడు మనం స్థిరంగా కూర్చున్నట్లే, లక్ష్మీదేవి కూడా స్థిరంగా కూర్చుని విశ్వానికి శుభాలను, ఐశ్వర్యాన్ని ప్రసాదిస్తుంది.
శా:
"ఆసీనమ్మగు హృద్యలక్ష్యమగున్ కాంతి నీడల్లె యే
నాసీనమ్ము శుభంబుగాకృపయన్ నాణెమ్ము మూలమ్ముగా
ధ్యాసాధ్యానముబట్టిసంపదయగున్ ధాత్రుత్వ భావమ్ముగన్
శ్వాసాసర్వముగానుప్రాణముగనున్ సన్మార్గ చౌడీశ్వరీ"
తాత్పర్యం:
ఈ శ్లోకం లక్ష్మీదేవి స్థిరమైన, హృద్యమైన లక్ష్యంగా ఎలా ఉంటుందో వివరిస్తుంది. ఆమె కాంతి మరియు నీడల వలె సర్వత్రా వ్యాపించి ఉంటుంది. ఆమె దయ, నమ్మకానికి మూలం, మరియు శుభాలను ప్రసాదిస్తుంది. మన ధ్యానం, సాధన ద్వారా ఆమె అనుగ్రహం సంపదగా మారుతుంది. ఆమె సకల జీవరాశికి ప్రాణమై, సన్మార్గంలో నడిపించే చౌడీశ్వరి (అన్నిటినీ రక్షించే దేవత) అని ఈ శ్లోకం తెలియజేస్తుంది.
*****

663. ఓం *శయానాయై* నమః

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 663వ నామము.

నామ వివరణ. 

పడుకొని యుండు తల్లి.

శయానా జగానా సమర్ధత్వమేలే 

భయానా జయమ్మే భయార్ధత్వ మేలే 

ప్రియమ్మే మనస్సే ప్రమాదం ప్రభావమ్మున్ 

నయానా విధానా నమస్తుభ్య దేవీ

మొత్తం భావం:

పడుకొని యుండి, సంహరించు చుండి, సమర్థతను కలిగియుo డి, దుష్టులకు భయము కలిగించు చుండి, విజయ స్వరూపమై యుండి, భయపడిన వారిని పాలించు చుండి, ప్రియమైన మనస్సు కలిగి ఉండి, స్వరూపమైనది, ఆపదలను నివారించు ప్రభావము కలగి, నీతి మార్గము కలగి, పద్ధతి స్వరూపమైన ఓ దేవీ! నీకు నమస్కారము.

*****

664. ఓం తిష్ఠన్త్యై నమః🙏🏼

అర్థం:

"తిష్ఠన్తీ" అనే పదానికి సంస్కృతంలో అర్థం "నిలిచివుండే", "స్థిరంగా ఉన్న", లేదా "విరాజిల్లుతున్న"  దివ్యమయమైన లక్ష్మీదేవి,

తిష్ఠన్తీ!*సుకుమారివిద్యలమదిన్ త్రిశ్శక్తి లభ్యార్థిగన్ 

దుష్ఠన్తీ తరుణానతత్వ మయమున్ దుష్టాత్మ బంధీసుధీ 

శిష్ఠన్తీ సహనమ్ముగాను కళలే శీఘ్రమ్ము బ్రహ్మాండమున్ 

స్పష్ఠన్తీ సుఖమోక్ష నేస్తముగనున్ పాఠ్యమ్ము శ్రీ శక్తిగన్

→ త్రిశక్తులు (ఇచ్ఛాశక్తి, క్రియాశక్తి, జ్ఞానశక్తి) పొందుటకు విద్యలకు సౌందర్యాన్ని నింపుతూ నిలిచి యుండే తల్లి.

→ దుష్టాత్మల బంధనాలనుండి చైతన్యాన్ని విముక్తి చేస్తూ, అపరిణీతత్వాన్ని తొలగించు తల్లి.

బ్రహ్మాండములో కళలతో సహనత చూపుతూ, మేల్కొలుపు చేసే తల్లి.

 శ్రీ శక్తి సులభంగా స్పష్టతనిచ్చే తల్లి, సుఖం, మోక్షం వంటి నేస్తాలను ప్రసాదించేతల్లి 

తిష్ఠన్తీ అని పిలవబడే లక్ష్మీదేవి, భక్తుల హృదయాలలో స్థిరంగా వాసముచేసి, వారికి ధన, ధర్మ, జ్ఞాన, శాంతిని ప్రసాదించే శక్తిరూపిణి.

*****

మహాలక్ష్మి సహస్రనామస్తోత్రములో 665వ నామమైన ఓం ధావనాధికాయై నమః

🔸 నామార్ధం – "ఓం ధావనాధికాయై నమః" 🙏🏼

"ధావనాధికా" అంటే –

చలించేవాటికంటే మించిపోయిన, లేదా ఆచలమైన శక్తి అని అర్థం.

లక్ష్మిదేవి ఈ నామంలో చలనాలన్నిటికంటే అధికురాలై, స్థిరమైన శాంతస్వరూపిణిగా దర్శింపబడుతుంది.

ఈ నామము ద్వారా, జీవితం ఎంత చలించు, మారే స్వరూపమైనదైనా, లక్ష్మి తల్లి అనుగ్రహం ఉన్నచోట శాశ్వత స్థిరత్వం, ధైర్యం, భయం లేని జీవితం ఉండగలదన్న సందేశం వెలుగులోకి వస్తుంది.

*ధావనాధికా మనస్సుగా ధనమ్ము సర్వమాయగన్ 

సేవ భావమే వయస్సుగా సమమ్ము సత్యమేయగున్ 

జీవ సాహితీజయమ్ముగా జపమ్ము కాలనిర్ణయమ్ 

భావ భవ్య బంధమౌనులే భయమ్ముగాసుఖమ్ముగన్ *

            మనస్సు (ధావనాధిక) స్థిరమైతే, ఆధ్యాత్మిక ధనమే నిజమైన సంపదగా మారుతుంది. సర్వమాయగా కాగలదు. భగవద్భక్తి, సేవాభావమే మనకు జీవన పరిపక్వతను (వయస్సు) కలిగిస్తుంది; అదే సత్యమైన జీవితం. జీవన సాహిత్యంగా జపం చెయ్యాలి; అదే మన కాలాన్ని (జీవిత సమయాన్ని) విలువైనదిగాఉంటుంది. నిశ్శబ్దమైన ప్రేమబంధాలు, గాఢమైన ఆంతర భావాలు — భయాన్ని కూడా సుఖంగా మార్చగలవు. 

*****

.

666. ఓం *లక్ష్యలక్షణయోగాఢ్యాయై* నమః🙏🏼

నామ వివరణ.
లక్ష్యము, లక్షణము, యోగములతో నొప్పు జనని.సాకార నిరాకార రూపములలో పూజలందు
జనని.

*లక్ష్య లక్షణ యోగాఢ్య  లక్ష్యసాధన లక్ష్మివై
దక్ష్య దక్షణ ధర్మార్థి దక్షతా యుధ లక్ష్మివై
శిక్ష్య శిక్షణ శిష్యార్ధ రక్షణా యుధ లక్ష్మివై
రక్ష్య కక్షల విస్వార్ధ బక్షనా యుధ లక్ష్మివై

లక్ష్యాన్ని ఏర్పరచి, లక్షణాలతో మార్గనిర్దేశం చేసి, యోగబలంతో లక్ష్యాన్ని సాధించే లక్ష్మీకి నమస్కారములు
– సామర్థ్యం, నైపుణ్యం, ధర్మనిష్టతో, దక్షత అనే ఆయుధంతో రక్షించే లక్ష్మీకి నమస్కారములు
– శిక్షణద్వారా శిష్యుల అభివృద్ధిని కోరి, రక్షణాయుధంతో సమర్థురాలైన లక్ష్మీకి నమస్కారములు
– రక్షణ పొందదగినవారిని కాపాడుతూ, శత్రువులను (కక్షల) సంహరించి, విశ్వహితాన్ని కోరే లక్ష్మీకి నమస్కారములు

-
శ్రీ లక్ష్మీ సహస్ర నామములు – 667వ నామము:
ఓం తాద్రూప్యై నమ:
నామార్థం:
తాద్రూప్యై = తాత్త్విక తాదాత్మ్యముగల, పోలికలుగల అనేక రూపాలలో ఉన్నవారికి నమస్సులు.
నామ వివరణ:
ఈ నామం ద్వారా లక్ష్మీదేవి అనేక రూపాలను ధరించగల శక్తి కలవారిగా మహిమించబడుతోంది. భక్తుల తత్వానికి, భావానికి, అవసరానికి అనుగుణంగా ఆమె స్వరూపాన్ని మార్చుకుంటూ, సర్వరూపస్వరూపిణిగా ప్రత్యక్షమవుతుంది.

"తాద్రూపి యేవిద్యగాకాల నేర్పౌ త శాంతమ్ము లక్ష్యమ్ము మూలమ్ము గానున్
చిద్రూపి చిత్తమ్ము చిన్మాయ గానే చిదానంద మోహమ్ము దాహమ్ము గానున్
భద్రాతి భావమ్ము బంధమ్ము బాగ్యా భవాతీత సామర్థ్య సాహిత్యమేనున్
సద్రాతి సంతోష సౌజన్య సాధ్యా సహాయమ్ము రూపమ్ము దేహమ్ముగానున్"

👉 లక్ష్మీదేవి తాద్రూపిగా విద్యగా, కాలం యొక్క బోధనగా, శాంతి లక్ష్యంగా, మూల కారణంగా ఉంటుంది.
👉 ఆమె చిద్రూపిగా మనస్సు, చైతన్య స్వరూపిణిగా ఆనందం, మోహం, దాహాన్ని సైతం అనుభవించేలా చేస్తుంది.
👉 భద్రతా భావంగా, బంధంగా, అదృష్టంగా, భవబంధనాతీతమైన శక్తితో కూడిన సాహిత్యముగా ఉంటుంది.
👉 ఆమె సంతోషంగా, సౌజన్యంగా, సాధ్యతగా, సహాయంగా, స్వరూపంగా, శరీరంగా మారుతుంది.
*****-
ఓం గణనాకృత్యై నమః 🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీ సహస్రనామములలో 668వ నామము.
నామ వివరణ:

గణనాకృతీ స్థితి గళమ్ము మనోభి సహాయ తీరుగన్
మనమానతీవ్రత మనస్సునుబట్టి గనౌను జీవితమ్
క్షణమౌను నిత్యముకధా గనజేయ మదీయభావమున్
ప్రణవంబుగానులె ప్రభావము కాదనసమ్మతీ యగున్

భావము:
లక్ష్మీదేవి యొక్క రూపం, స్థితి మరియు నడవడికలు భక్తుల యొక్క మనస్సులోని భావనల సహాయంతో, వారి మనస్సు యొక్క తీవ్రతను బట్టి వారి జీవితం ఉంటుంది. క్షణికమైన దానిని శాశ్వతంగా భావించే నా యొక్క భావనను ప్రణవంతో కూడిన ప్రభావంగా చూడాలి. దానిని కాదనడానికి అంగీకారం ఉండదు.
******

*******
— శ్రీలక్ష్మీ సహస్రనామo
669. ఓం ఏకరూపాయై నమః 🙏🏼
(స + ఏకరూప)

నామార్థం:
"ఏకరూపా" అనగా "ఒకే రూపముగలది", కానీ ఇది భౌతిక రూపానికంటే మానసికంగా, తత్త్వశాస్త్రపరంగా విపులంగా అర్థం
రూపముల పరంపరను మించి, అన్ని రూపాలనూ ఆధారించిన పరమశక్తిని అర్థం చేసుకోవడమే భక్తి మార్గంలో నిశ్చలత్వానికి మార్గము.

> "ఏకరూపాసయోద్యా మహాజ్గీరగన్ శ్రీకరాంబావశీకృత్వమున్ స్వీకరన్
ఘీమ్ కరమ్మున్ వినీతల్ విధంబు ల్గనున్
ఆకసంబున్ గవాక్షంబుగన్ తీర్పుగనున్

— ఏకరూపంగా ఆవిర్భవించిన తత్త్వం — మహా జగత్‌లో విస్తరించినది — శ్రీకర రూపాన్ని స్వీకరించి— దీపంలో ఘృతం వేయునట్లు — వినయంతో అనుసరించు విధానంగా తాను కలిసిపోయినది-ఆకాసంలో గవాక్షం (జానల) ద్వారా వెలుతురును తీసుకొనుచున్నట్లు,
తత్త్వ జ్ఞానాన్ని ఆత్మలోకి తీసుకొనునదిగా (చైతన్యప్రవాహముగా) తీర్పునదే
**+++****

శ్రీ లక్ష్మీదేవి 670వ నామమైన "ఓం నైకరూపాయై నమః" (న + ఏకరూపా — అనగా ‘అనేకరూపముగల’) అనే అంశాన్ని అత్యంత సుందరంగా ఛందస్సులో మలిచారు. మీ పద్యంలో ఉన్న భావాల్ని విడమర్చి చూద్దాం:
పద్యం
నైకరూపామహా నైమికారుణ్యమున్
ఏకమానందమా యేలుయాశ్చర్యమున్
సాకులేనట్టిదే సాధ్యమున్ సాధనన్
మాకు మీకున్ సహా మార్గమే జీవమున్
భావవ్యాఖ్య:
అనేక రూపాల గల ఆమె, నైమిషారణ్యములో (లక్ష్మీదేవి అనుగ్రహించిన ప్రదేశంగా భావించబడే) మహాకారుణ్యముగల తల్లి.
ఆమెతో కూడిన ఆనందము ఏకమవుతుంది; ఆమె రూపం ఆశ్చర్యకరమైనదిగా అనిపించవచ్చు – కాని అది గాఢానందమే.
ఆమెను చేరడం సాధ్యమే అయినా, ఏ సాకులూ లేకుండా (నిష్కల్మషంగా) సదాశ్రద్ధతో సాధన చేసినవారికి మాత్రమే.
మాకు మరియు మీకూ ఆ దేవిని చేరే మార్గమే జీవనోపాయము, దానిలోనే జీవితార్థము నిగూఢమై ఉంది.
****

672.  ఓం *తస్యై* నమః । (తస్మై + ఆకృతిః….తదాకృతిః.)🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 672వ నామము.

నామ వివరణ.
అంతటా, అందరిలోను ఉన్నది నీవే అని త్వం నామసార్ధక్యము కలిగిన జనని.

తస్యై!నమస్సుగాకళల తత్వ యధీ కృత సౌమ్య భావమున్
నస్మన్ మతీసుఖమ్మగుట వైపరి విద్దెల బట్టియేయగున్
రస్మిన్ కనాల వైనమగు రమ్యత సాధ్యపరమ్ము శక్తిగన్
యశ్మి ప్రభావతీమొరుల యెల్లరి సౌఖ్యము జూపు లక్ష్మియే

– “తస్యై నమః” అనే నమస్కారాన్ని అందించే క్రమంలో, ఆమె యొక్క మౌలిక తత్త్వాన్ని, గుణగణాల సౌమ్యతను గుర్తించగల మానవ చైతన్యాన్ని ఆవిష్కరిస్తూ ఉంది.
– మన మనసులో మాయికత ద్వారా కలిగే విషాదాన్ని తృణమివి చేయగల శక్తి ఆమెదే. ఈ లౌకిక వ్యామోహం నుంచి విముక్తి ఆమె అనుగ్రహంవల్లే సాధ్యం.
– ఆమెలో వెలిసే దివ్య కాంతి, అందమైన శోభ, శక్తి, ఇవన్నీ భవసాగర తారణానికి అనువైనవి.
– అందరి మనస్సులను ఆకర్షించి వారికి సుఖశాంతులు ప్రసాదించగల దివ్య ప్రభావవతీ శ్రీలక్ష్మిదేవి.
*****

******

673. ఓం *ఆకృత్యై* నమః🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 673వ నామము.

నామ వివరణ.

ఆకారముకలిగిన జనని అమ్మ.

వృత్త.. ర జ ర జ ర జ గ ల..యతి.. 6,12

ఆకృతీ సుధా మనస్సుగావినమ్రతా భవమ్ముగాను సేవ

స్వీకృతీనిధీశిరస్సుగాసుశీలమౌను గా సమగ్ర సేవ

ధాకృతీమహాదయామయమ్ముగాధనమ్ముయేమనస్సు సేవ

లాకృతీవిలోల విద్యగానుకళా దేహమేనిజమ్ము సేవ

దివ్యరూపముతో ఆకట్టుకునే అమ్మవారిని, అమృతస్వరూపమైన మనస్సుతో, వినమ్రతతో — సృష్టికర్తగా సేవించగలగడం పరమబాగ్యం.

ఆమె ఆమోదించగల స్వీకారాన్ని కోరుకుంటూ, ధనాధికారిణిగా ఆమె శిరస్సుకు నమించి, మౌన శీలంతో, సమగ్ర సేవ చేయాలి.

కల్యాణరూపమైన అమ్మ, ఎప్పుడైతే రౌద్రతా స్వరూపమైతేను, అది కూడా మహా దయతోనే కూడినదే. మనస్సును ఆమెకు నైవేద్యంగా సమర్పించటం ఆనందదాయకం.

లక్ష్మీదేవి అనేక విద్యల మూలంగా, కళల సమాహారంగా — ఆమెకే శరీరము అర్పించి, నిజమైన సేవ చేయాలి.

నమః🙏🏼

****

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 674వ నామము.

నామ వివరణ. 

వ్యాకరణమున సమాస, తద్ధితముల ఆకారము అమ్మయే.

పద్యం:

సమాసతద్ధితాకారాయై, సహాయ విద్యలా కారాయై

సమమ్ము చూపులా కారాయై, సహేతు బుద్దిగా కారాయై

సమర్ధ మూలతా కారాయై, సుహాస దారిగా కారాయై

సమేధ సర్వమై శ్రీదేవీ, సుహార్థి సూత్రమై శ్రీదేవీ

భావార్థం:

శబ్దవిజ్ఞానంలో సమాసాలు, తద్ధితరూపాలు వంటి వ్యాకరణ రూపాలకు మూలమైనదిగా శ్రీదేవి దర్శించబడుతుంది.

ఆమె విద్యకు సహాయకారి, విద్యా స్వరూపిణి.

చూపులలో సమత్వాన్ని కలిగించే ఆమె, బుద్ధికి హేతువైన దివ్యమైన జ్ఞానరూపిణి.

సమర్థతకు మూలమైన శక్తిగా, మృదుస్వభావాన్ని చూపించే ప్రియమైన దారితనంగా వెలిగెదుట.

ఆమె సమస్త చైతన్యానికి కేంద్రంగా నిలిచిన శ్రీదేవి, శుభాశయాలన్నిటికీ మూలసూత్రంగా పరిణమించిన మాత.

"లక్ష్మీ నామాల ఆధ్యాత్మిక పద్యాలు"

*******

675. ఓం విభక్తివచనాత్మికాయై నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 675వ నామము.
నామ వివరణ.
విభక్తులు వచనములకు అమ్మయే ఆత్మ.

కనుమా విభక్తి వచనాత్మకా మనమునన్
క్షణమాద్విభక్తికణమాత్మకా తనమున్
ధనమా స్వభక్తి దయ యాత్మకా కృపయన్
మనమున్ సముక్తి మది యాత్మ కాపురమున్

→ ఓ కనులార దీక్ష, విభక్తి (భక్తి/వ్యాకరణ విభక్తులూ) వచనముల ఆత్మకా అమ్మగా మా మనస్సునందు నీ రూపమే వెలిసినది.  క్షణమైనా, ద్విభక్తి (అంటే రెండింటికి మధ్య సంబంధాన్ని చూపున విభక్తి)
కణాల్లో,  తనువు అంతటా నిన్నే నింపుకొని ఉన్నది,
ధనమైన స్వభక్తితో, దయాస్వరూపురాలై
నీ కృపతోనే నేను ధన్యుడను.  మనస్సులో సముక్తి (సంపూర్ణ విముక్తి) ప్రాప్తించునట్లు, నీ మాదిరిగానే మదియైన ఆత్మను స్వరూపింపజేసి, పూర్ణత్వాన్ని ప్రసాదించు తల్లికి వందనములు
*****
676. ఓం స్వాహాకారాయై నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 676వ నామము.

నామ వివరణ.
హోమాదుల సమర్పించు సమయమున పలుకు అగ్ని భార్య యగు స్వహా
దేవిసంబోధనకు సంబంధించిన స్వహాకారము అమ్మయే.
శా
*స్వాహాకారకృతీసుధీమయమున్ సాంగత్య సద్భావమున్
స్నేహమ్ము న్ మనసైస్వసిద్దికళలై శీ ఘ్రమ్ము ధర్మమ్ముగన్
దాహమ్మున్ స్వపరావిధానమగుటన్ ధాత్రుత్వ లక్ష్యముగన్
దేహమ్మున్ సకలం సహాయ మగుటన్ దీక్షల్లె విధ్యార్థిగన్
భావం
– స్వాహా అనే ఆహ్వానశబ్దం క్రతువులలో సమర్పణ సూచకంగా వినిపించగా, దీని కారకురాలైన అమ్మ స్వాహాకార దేవీ. ఆమె కార్యములే సుధీమయమైనవి (సత్వగుణ సంబంధిత ఆత్మ విజ్ఞానపూరితములు).
– “సాంగత్య సద్భావము” అంటే ధర్మోపయోగములన్నీ ఆమెతో ఏకత్వంగా ఉండాలి అనే ఉద్దేశ్యం."స్వాహా" అర్పణమైన హవిర్భాగాల ద్వారా తపస్వులు స్వసిద్ధిని పొందడాన్ని  స్నేహము (దేవిపట్ల భక్తి), మనస్సు (ఏకాగ్రత), కళలు (విభూతులు), ధర్మము (శాశ్వతతత్వాన్ని) పొందగలిగే మార్గంగా “స్వాహాకార”ను పేర్కొన్నారు.
"దాహము" అనే పదం ఆధ్యాత్మిక తపనకు సూచకంగా ఉపయోగించి, స్వహా రూపిణి ఆ తపస్సుకు మార్గం అని వివరించారు."స్వపర విధానం" అంటే ఆత్మ పరమాత్మ బేధాభావనను తీరుస్తూ సమర్ధమైన ధాత్రుత్వ లక్ష్యాన్ని చూపించే శక్తిగా ఆమెను అర్ధీకరించారు.

తేజస్సుతో, దీక్షతో విద్యార్థి తన శరీరాన్ని స్వాహాకార రూపంగా మార్చి ఆత్మసిద్ధికి ఉపయోగించుకోవలసిన సంకేతాన్ని ఇవ్వడం విశేషo కలిగిన అమ్మకు వందనాలు
*****
677. ఓం *స్వధాకారాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 677వ నామము.

నామ వివరణ.
పితృకార్యములలో హవిస్సులను అందుకొను అగ్నిహోతృని భార్య అగు దస్వధా అమ్మ ఆకారమే.

స్వధాకారి నాశ్వాస దేహమ్ము నీదిన్
ప్రధాన్యమ్ము దాహం ప్రమోదమ్ము నివ్వున్
స్వధా మాయ బంధం సహాయమ్ము శక్తిన్
విధానమ్ము గానేవిదీ విద్యదేవీ

– “స్వధా” అనే దేవత అగ్నిహోత్రంలో పితృకార్య హవిస్సుల గ్రహణ రూపం. ఇక్కడ ఆమె శ్వాస, శరీరము నీవే అని, జీవన శక్తి లక్ష్మీ దేవియే అని స్పష్టం చేస్తోంది.
– ఆమె ప్రధాన రూపం "దాహం" అంటే తపనగా ఉండే ఆత్మ తృప్తిని ప్రసాదించేది. "ప్రమోదము" అంటే సంతోషము. స్వధాకారిగా ఆమె ధర్మకర్మల ఫలితంగా ఆత్మలకు ఆనందాన్నిచ్చే రూపంగా చెప్పబడింది
– స్వధా దేవి మాయ – అంటే సంసారబంధాన్ని – అనుగ్రహంతో అధిగమించేందుకు సహాయమయ్యే శక్తిగా పేర్కొంటున్నారు. ఇది మోక్ష మార్గాన్ని సూచిస్తోంది.
– చివరిలో ఈ దేవి విధానమైన తత్వసూత్రముల రూపంలో విద్య యొక్క మూల స్వరూపంగా ఉన్నదని ప్రకటిస్తున్నది. “విదీ విద్యా దేవి” అన్న పదబంధం చాలా బలమైన తాత్త్విక వ్యాఖ్యానం.
*****

678. ఓం శ్రీపత్యర్ధాంగనందిన్యై నమః 🙏🏼

నామార్థ వివరణ 

ఈ శ్రీ మహాలక్ష్మీ నామము — "శ్రీపత్యర్ధాంగనందినీ" — అనునది గాఢమైన తాత్విక, సాంప్రదాయాత్మక అర్థాన్ని కలిగివుంది.

🔸 నామ విభజన:

శ్రీపతి – శ్రీ (లక్ష్మీ) పతి అయిన విష్ణుమూర్తి

అర్ధాంగ – సగం శరీరము (అర్ధాంగి అనగా గృహిణి, సహచరి)

నందినీ – ఆనందమిచ్చే, ప్రసాదించే మహాశక్తి

అంతటా కలిపినపుడు:

“శ్రీపతి అయిన విష్ణుమూర్తికి అర్ధాంగిగా ఉండి, ఆయనకు ఆనందాన్ని ప్రసాదించువారి” అనే అర్థం వస్తుంది.

🔸 తాత్పర్యం:

ఈ నామము శ్రీ మహావిష్ణువుతో లక్ష్మీదేవి యొక్క అపరిమిత ఐక్యతను తెలుపుతుంది.

అయన ఉనికి నిత్యమూ ఆమెతో కూడినదే. ఆమె ఆయనలో సగంగా ఉండడమేగాక, ఆయనే ఆమెకు ప్రత్యక్షమయిన పరబ్రహ్మ స్వరూపుడు. ఇది "అర్ధనారీ" భావనకు సమీపమైన ఆధ్యాత్మిక భావం, అయితే ఈయన విష్ణుమూర్తిగా — రక్షణశక్తిగా — ఆమె శ్రీధాత్రిగా వెలుగుతారు.

మత్తెభం.. పద్యార్థ వివరణ:

> మది శ్రీ పత్యము అంగనందినిగనే మచ్చల్లె హృద్యమ్ము గన్

విధి శ్రే యస్సుకు తోడు నీడగనునే విశ్వమ్ము చూపేయగన్

నిధి శ్రీరంగని ధర్మమై కలసియే నిత్యమ్ము సేవేయగున్

 గది నున్నా మనసౌను హృద్యము ననే కార్యము చేయూతగన్

మనస్సులో శ్రీపతికి అర్ధాంగిగా ఉండే నందిని (లక్ష్మీదేవి)– మనస్సును ఆకర్షించే మధురరూపిణి. ఆమె బ్రహ్మకి (విధికి) కూడ శ్రేయస్సుకు మార్గం చూపించే దివ్యసత్త. ఆమెతో ఉన్నచోటే శ్రేయస్సు నిలుచుతుంది. విశ్వమంతటినీ తన శక్తితో కవచంలా కప్పగలుగుతుంది.

ఆమె శ్రీరంగనాథునితో కలసి ఉన్నదే ధర్మరూపము. ఆయనను సేవించాలంటే ఆమెను కూడ సేవించాలి. ఈ కలయికే నిత్య ధర్మం. ఆమె ఉన్నచోటే మనసు శాంతమవుతుంది. హృదయం ఆనందమవుతుంది. అక్కడే కార్యములు సఫలమవుతాయి. అంతటి శ్రేయస్సును ఆమె దయచేస్తారు.

******

679. ఓం *గమ్భీరాయై* నమః🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 679వ నామము.

నామ వివరణ. 

అమ్మ గంభీరముగా నుండు లోకమాత.

  *గమ్భీరా!* యన దేహమున్ కదలికే గమ్యమ్ము చూపేదిగన్

సమ్భావా జయమున్ సమాజ మయమున్ సామర్థ్య లక్ష్యమ్ముగన్

శమ్భుత్ప్రీతిగనేసుఖమ్ము తలపుల్ సంతోష సంసారమున్

నమ్భోరుహ్ సుమగాత్రికాలముగనున్ నందించు   సౌభాగ్యణీ

→ ఓ గంభీర స్వభావముగల అమ్మా! నీ శరీర భావమే దివ్య గమ్యం (లక్ష్యం) చూపించే చిహ్నంగా నిలుస్తుంది. నీ కదలికలే ధ్యేయప్రాప్తికి దారులు వేస్తాయి.

→ సమభావతతో నిండిన అమ్మవారి వలనే సమాజ విజయం సాధిస్తుంది. ఆమె ఉనికి సామాజిక శక్తిని, సామర్థ్య దిశను నిర్దేశిస్తుంది.

→ శంభుని (శివుని) ప్రీతికోసం ఆమె ప్రసాదించే సుఖమే సంసారాన్ని ఆనందమయంగా చేస్తుంది. ఆ తలపు సంతోషాన్ని కలిగిస్తుంది.

→ కమలములపై నిలిచిన సుందరాకారిణి అమ్మవారు కాలాన్ని సౌందర్యముతో నిండజేస్తూ సౌభాగ్యాన్ని పంచే దేవి.

#ever******

yonehighlights

680. ఓం *గహనాయై* నమః🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 680వ నామము.

నామ వివరణ. 

లోతైన స్వభావముకల తల్లి.

కంఠభూషణ.. ( స జ స స స జ గ.. యతి.. 8)

గహనా వినీల నగనా స్వరనా జ్వలనా మనస్సుగన్ 

ఇహసాధ్యసమ్మతి యిణా గృహినీ కృపనా యశస్సుగన్ 

గహనంబుగానుయుగమై ఫలమై గుణమై యుషస్సుగన్ 

దహరామయమ్ము హృదయాధనమే గణమై తపస్సుగన్

గహనా వినీల నగనా స్వరనా జ్వలనా మనస్సుగన్

→ ఇక్కడ "గహనా" అనే నామమునకు ధ్వనిగత, రూపగత విశ్లేషణ ఉంది:

వినీల (గంభీరత సూచిక),

నగనా (సత్యమును నగ్నంగా దర్శించగల శక్తి),

స్వరనా (ధ్వనిమయ తత్త్వం),

జ్వలనా (తేజోమయత్వం),

మనస్సుగన్ (అంతస్సాక్షిగా పని చేయగల సామర్థ్యం).

ఇది గంభీర స్వరూపమైన తల్లి లక్షణాలను విపులంగా చాటుతుంది.

ఇహసాధ్యసమ్మతి యిణా గృహినీ కృపనా యశస్సుగన్

→ "ఇహ" (ఈ లోకమందు), "సాధ్యసమ్మతి" (కర్మయోగానికి అనుకూలమై),

"యిణా గృహినీ" (శక్తియుత గృహలక్ష్మిగా),

"కృపనా యశస్సుగన్" (దయాస్వరూపిణిగా, మహిమను ప్రసరింపజేసే తల్లిగా)

ఇక్కడ "ఇహ" అనే ప్రాకృతిక లక్షణాలను మానవ జీవితంతో అనుసంధానించారు.

గహనంబుగానుయుగమై ఫలమై గుణమై యుషస్సుగన్

→ తల్లి స్వరూపం కాలానికి అతీతమైన గహనత్వాన్ని కలిగి ఉందని,

ఆమె అనుగ్రహం ఫలప్రదంగా (ఫలమై),

గుణాత్మకంగా (గుణమై),

ప్రబోధకంగా (యుషస్సుగన్ - జ్ఞానమయ స్వరూపంగా) ఉన్నదని ప్రకటించారు.

దహరామయమ్ము హృదయాధనమే గణమై తపస్సుగన్

→ ఇది సారాంశంగా ఉత్కృష్ట పంక్తి:

దహరాకాశం అంటే హృదయగుహలోని బ్రహ్మస్ధానం.

"హృదయాధనమే" అంటే అంతరాత్మ స్థాయిలో దీవెనల వెలుగు.

"గణమై తపస్సుగన్" అంటే తల్లి అనేక తపస్సుల ఫలితంగా గణితరూపిణిగా (లౌకిక, ఆధ్యాత్మిక శక్తుల సమాహారంగా) భాసిస్తుంది.

---

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో

681. ఓం *గుహ్యాయై* నమః🙏🏼

గుహ్యాయై = "గుహ్యం" అంటే రహస్యము, అంతర్గతము, లోతైనది. "గుహ్యాయై నమః" అంటే "ఆ రహస్యమైన దేవికి నమస్సులు" అని అర్థం.

శా.

 గుహ్యమైనదిసన్ను తమ్ముగుకళల్  గుర్తౌను హృద్యమ్మునన్

సహ్యాసహ్యతగన్ సమాజపముగన్ సదృశ్య సంసారమున్

ప్రహ్యాభావముగన్ ప్రభావ మనసున్ ప్రాధాన్యతా లక్ష్యమున్

గుహ్యా సంతసమే సహాయ మలుపుల్ గోప్యమ్ము గా ధర్మమున్

→ ఆమె గుహ్యమైనదిగా, నిస్సందిగ్ధముగా తన కళల ద్వారా మన హృదయంలో గుర్తించబడుతుంది.

("సన్నుతమ్ము" – నిస్సందిగ్ధమైన/సూక్ష్మమైన భావన ద్వారా)

→ ఈ ప్రపంచంలో సహ్యమైనా, అసహ్యమైనా, అన్నీ ఆమె లీలగా అనుభూతవుతాయి. సమాజపు ప్రతి స్వరూపంలో ఆమె ఉంది.

→ ఆమె ప్రభావం మనస్సు మీద అంతర్ముఖత ద్వారా స్థిరంగా ఏర్పడుతుంది. ప్రాధాన్యమైన ధ్యేయంగా మారుతుంది.

("ప్రహ్యాభావము" – బయటకిపోకుండా అంతర్లీనంగా ప్రభావితం చేసే స్థితి)

→ ఆమె రహస్యమైన ఆనంద స్వరూపమే ధర్మ మార్గాల్లో మార్గదర్శిగా గోప్యంగా సహకరిస్తుంది.

("సంతసం" – ఆనందం; "గోప్యము" – రహస్యమైన, వెలుపల కనిపించని సహాయం)

---

సారాంశం:

ఈ పద్యంలో "గుహ్యా" అనే నామము ద్వారా శ్రీలక్ష్మి యొక్క అంతర్ముఖత, లోతైన జ్ఞానస్వరూపత, గోప్య సహాయం, జీవిత సత్యాలపై ప్రభావము – అన్నింటిని గాఢంగా అభివ్యక్తం చేశారు.

*****

682. ఓం *యోనిలిఙ్గార్ధధారిణ్యై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 682వ నామము.
నామ వివరణ.
అర్థనారీశ్వరతత్వము అమ్మ.

స్రగ్వినణీ.. ( ర ర ర ర.. యతి. 6)

యోనిలిఙ్గార్ధధారిణ్యైకా స్ఫూర్తిణీ
జ్ఞాని సంయోగజాతశ్య విద్యాధరీ
ధ్యాణినిత్యాసుధాత్యాగిసంతృప్తి ణీ
వాణి విద్యా విహార్యాణిసంతోషి ణీ

యోని (స్త్రీతత్త్వం) మరియు లింగ (పురుష తత్త్వం) అనే ద్వంద్వ తత్త్వాలను ఒకే ఆకారములో ధరిస్తూ ఉన్న ఆమె – అర్థనారీశ్వర తత్త్వ రూపిణి.
ఏకస్ఫూర్తిణీ – సృష్టికి మూలమైన, ప్రథమ ప్రేరణాత్మక శక్తి.
జ్ఞానముతో కూడిన సంయోగం వల్ల ఉద్భవించినదై, విద్యాశక్తిని ధరించువారై ఉన్న తల్లి.
“జ్ఞాన సంయోగజాతాస్య” అనే సంకేతం – పరబ్రహ్మం మరియు ప్రకృతి సంయోగం వల్ల ప్రబోధమైన విద్యా స్వరూపిణి అనే భావాన్ని చక్కగా చూపిస్తుంది.
ధ్యానములో నిత్యమై ఉండే వారికి అమృతతుల్యమైన త్యాగభావాన్ని ప్రసాదించునది.
“సంతృప్తిణీ” – తృప్తిని ప్రసాదించునది, లేదా తృప్తి స్వరూపిణి.

వాణి, విద్యలతో విహరించుచు ఆనందాన్ని పంచే తల్లి.
విహారిణి – ఈ usage పాశ్చాత్య భావంలోని “Muse” (స్ఫూర్తిదాయక దేవత) భావానికి సమంగా వస్తుంది.
*****
683వ నామం:
ఓం త్రిపురసుందర్యై నమః 🌺
త్రి = మూడు
పుర = లోకములు (భూః, భువః, సువః) లేదా మానసిక స్థితులు (జాగ్రత్, స్వప్న, సుషుప్తి)
సుందరి = అందాల పరమతత్వం, సౌందర్య స్వరూపిణి
త్రిపురసుందరీ = మూడూ లోకాలకూ అందమైనవారు; అందంలో అత్యుత్తమురాలు

మాలిని ( న న మ య య.. యతి..8)

హృదయ త్రిపుర సౌందర్యై సమా దిత్య దేవీ కామాక్షీ
పదము గతియు సౌభాగ్యమ్ము ధాత్రుత్వ దేవీ
నదము పలకు నామమ్మున్ సహాయమ్ము దేవీ
అదును విధిగ సర్వమ్మున్ సమర్పన్ సుభాంగీ

1. హృదయ త్రిపుర సౌందర్యై సమా దిత్య దేవీ
హృదయ త్రిపుర సౌందర్యై = హృదయంలో వెలసే త్రిపురసుందరీకి
సమా దిత్య దేవీ = సూర్యునితో సమానమైన తేజస్సుగల దేవికి
భావము:
ఆమె రూపం మన హృదయంలో పరమ సౌందర్యంగా వెలుగుతుంది. ఆమె తేజస్సు సూర్యుడికి సమమై ప్రకాశిస్తుంది. ఈ వాక్యం త్రిపురసుందరీ యొక్క అంతరయానాన్ని, తేజోరూపాన్ని గౌరవిస్తోంది.
2. పదము గతియు సౌభాగ్యమ్ము ధాత్రుత్వ దేవీ
పదము గతియు = పాదములవై దిక్సూచించే విధంగా
సౌభాగ్యమ్ము = శుభదాయకమైన శక్తి
ధాత్రుత్వ దేవీ = సృష్టికర్త గుణం కలిగిన దేవి
భావము:
ఆమె పాదాలు భక్తుడికి మార్గదర్శకంగా ఉంటాయి. ఆమె సన్నిధి సౌభాగ్యాన్ని ప్రసాదిస్తుంది. సృష్టి, పోషణ ధర్మాన్ని కలిగిన తల్లిని స్తుతిస్తున్నాం.
3. నదము పలకు నామమ్మున్ సహాయమ్ము దేవీ
నదము పలకు = ప్రవహించే నదిలా పలికే
నామమ్మున్ సహాయమ్ము = నామస్మరణకు శక్తిని, ఫలితాన్ని ఇచ్చే
భావము:
ఆమె నామస్మరణం మన మాటల్లో ప్రవహించే నదిలా ఉంటుంది. ఈ నామం స్మరించగానే ఆమె అనుగ్రహం మనపై ప్రవహిస్తుంది.
4. అదును విధిగ సర్వమ్మున్ సమర్పన్ సుభాంగీ
అదును విధిగ = ఆమెకు నియమరీతిగా
సర్వమ్మున్ సమర్పన్ = నా సమస్తాన్ని అర్పిస్తూ
సుభాంగీ = శుభమయ రూపవతిని
భావము:
తన జీవితమంతటినీ నియమితంగా ఆ తల్లికి అర్పిస్తున్న భక్తుని స్థితి ఇది. తల్లికి పాదార్పణమే పరమార్ధమని సూచించబడింది.
*****
🌸 684. ఓం చపలాయై నమః
(చపలత్వము కల తల్లి లక్ష్మిదేవికి నమస్సు)
🔸 నామార్థ వివరణ:
చపలా = చంచల స్వభావముతో, స్థిరం కానిది

లక్ష్మిదేవి యథార్థస్వరూపంగా స్థితి-లయ-ఉత్పత్తి చక్రాన్ని చలింపజేసే శక్తిస్వరూపిణి.
ఆమె స్వభావం చపలత్వము — అచంచలమైన మార్పు; నిరంతర ప్రవాహం.
మ.

* అపమార్గమ్మును మార్చ శక్తిగనునే ఆశ్చర్య ప్రేమమ్ముగన్
చపలా! చిత్తము సర్వదేహముననే చాంచల్యమే నేస్తమున్
చపలత్వమ్మగు బుద్ధిమాద్యమగుటన్ చాటుత్వ లక్ష్యమ్ముగన్
నుపమింపా కళజాలం బాపు జననీ ముఖ్యమ్ముగా చండికా
–పాథాలగతి లాంటి అపవీథులను సరిక్రమ మార్గములుగా మార్చే తల్లి –(ఆమె చాపల్యం ధ్వంసించదీ – దానిని సకారాత్మక దిశకు నడిపిస్తుంది. అది విచిత్రమైన ప్రేమ – స్థిరంగా అనిపించి గడిచిపోతుంది, చంచలమైనట్టే అనిపించి మిగిలిపోతుంది. చపలతామయం – ఆ తల్లి అనుగ్రహించిన చిత్త చాంచల్యం — సర్వదేహంలోనూ (ప్రాణుల్లోనూ) ఉత్సాహమై, చలనమై, చైతన్యమై విస్తరిస్తుంది. చపలత్వమూ స్వల్పజ్ఞాన రూపంలోనూ వ్యక్తమవుతుంది — అది మాయ రూపం కూడా;
కానీ అదే బ్రహ్మజ్ఞాన లక్ష్యానికి ప్రేరణగా మారుతయె
ఈ చపల స్వభావం కల కళాత్మక విశ్వదృష్టిని మించినది – అందునై తల్లి చండికగా వెలుగుతోంది.
****
685. ఓం *వరవర్ణిన్యై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 685వ నామము.
నామ వివరణ.
శ్రేష్ఠమగువాటిని వర్ధిల్లఁజేయు తల్లి.

మంజుభాషిణి ( స జ స జ గ.. యతి. 8)

వరవర్ణిణీ శరవణాది చూపుగన్
బరమేశ్వరీజయమె భాగ్యదాయగున్
నిరతమ్ముగానువినిసాదృశమ్ము గన్
కరుణించుకావగకదౌను లక్ష్మిగా

1. వరవర్ణిణీ - "వర్ణ" అంటే రేఖ, ఉల్లాసం, లేదా శక్తి. "వరవర్ణిణి" అంటే ఆ శక్తిని ప్రసాదించే లేదా పెంచే తల్లి.

2. శరవణాది చూపుగన్ - శరవణం అంటే శక్తి, ఆమె చూపు లేదా దృష్టి వల్ల ఈ శక్తి ఏర్పడుతుంది.

3. బరమేశ్వరీజయమె భాగ్యదాయగున్ - ఆమెకు సర్వశక్తి ఉన్న భగవతీగా ఉన్నందున, ఆమె జయమే భాగ్యమని భావించబడుతుంది.

4. నిరతమ్ముగానువినిసాదృశమ్ము గన్ - ఆమె నీతి, ప్రవర్తన, మరియు సామర్థ్యాలను నిరంతరం సమర్థవంతంగా అనుసరించే రూపాన్ని తెలుపుతుంది.

5. కరుణించుకావగకదౌను లక్ష్మిగా - ఆమె అనుభవంలో ఉన్న ప్రతి ఒక్కరికీ కరుణ కలిగించే లక్ష్మి స్వరూపిణి.

*****

686. ఓం *కారుణ్యాకారసమ్పత్తయే* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 686వ నామము.
నామ వివరణ.
కరుణతో కూడిన ఆకారమే సంపదగా కల తల్లి.

సువదన (మ ర భ న య భ ల గ.. యతి. 14)
*కారుణ్యాకారసంపాదన కళలు గ కావ్యా బంధముగనున్ 
నీ రూపంబున్ సతంబేమది సుఖమని నాదైవమ్మనిగనున్,
ధారాశుద్ధిన్ గృతిన్ గొల్పియు సుఖ ప్రద  తత్క్రాంతీ స్థితి గనున్  త
శ్రీరమ్యాకార! నాలోని వినయము నివారన్యా సుఖముగన్
పద్య విశ్లేషణ:

నామార్థం:

కారుణ్య = కరుణ, దయ
ఆకార = రూపం
సంపత్తి = సొత్తు, సంపద
=> "కారుణ్యమే ఆకారంగా కలదానివై, అదే సంపదగా వెలసే తల్లి"

✨ పాదాల విశ్లేషణ:

1. కారుణ్యాకార సంపాదన కళలు గ కావ్య బంధముగనున్

అమ్మవారి రూపమే కరుణతో కూడినదిగా ఉండటంతో, అది నిగూఢంగా “కవిత్వ సంపద”గా అభివర్ణించబడింది.

సంపాదన కళలు – అనగా దయను అద్భుతంగా వ్యక్తీకరించే శక్తులు.

2. నీ రూపంబున్ సతంబేమది సుఖమని నా దైవమ్మనిగనున్

అమ్మవారి రూపమే సత్యముగా, సుఖముగా, దైవముగా నా మనసులో నిలిచిందని వ్యక్తీకరణ.

“సతం బేమది” – సత్పురుషులకే ప్రియమైనదిగా గుర్తించటం.
3. ధారాశుద్ధిన్ గృతిన్ గొల్పియు సుఖప్రద తత్క్రాంతీ స్థితిగనున్

పవిత్రమైన ధారగా ప్రవహించే కరుణ, గృతి (శబ్దపథము) ద్వారా నా లోకానికి సుఖాన్ని కలిగించేదిగా అమ్మవారి స్థితిని వివరించారు.

తత్క్రాంతి స్థితి అనగా ఆమె కరుణాధీనంగా సృష్టిని వ్యాపించి నిలిచిన స్థితి.
4. శ్రీరమ్యాకార! నాలోని వినయము నివారణ్యా సుఖము గన్

చివరి పాదంలో వ్యక్తిగత ప్రార్థన –
“ఓ రమ్యాకారిణీ! నాలో ఉన్న వినయాన్ని  అర్పించునట్లుగా దయచేయుము” అని.

📿 సంక్షిప్తంగా:

ఈ పద్యం “కారుణ్యమే లక్ష్మిదేవి రూపం, అదే ఆమె సంపద” అన్న గంభీరమైన భావాన్ని, వ్యక్తిగత భావభరిత సన్నివేశాలతో కలిపి అద్భుతంగా అల్లబడింది. కవిత్వము, భక్తి, తత్త్వము అన్నీ కలిసి వచ్చిన అంకురిత మణిపద్మం లాంటిదిగా ఇది నిలుస్తోంది.

---
687. ఓం *కీలకృతే* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 687వ నామము.
నామ వివరణ.
భక్తులకైహికభ్రాంతులను దూరము చేయు జనని.

హంసయాన ( ర జ ర జ ర.. యతి. 8)

*కీలకృత్!* పరాన్న యేకమౌ స్వరమ్ము సేవకృత్ 
మేలుకృత్ సుఖాన క్షేమమౌ గుణమ్ము శోభకృత్
చాలుకృత్ నుపేక్షనీజయా సమన్వియాసశృత్
సాలుకృత్ సమాన ద్యాసయే సన్నుత క్షేమకృత్

🌸 పద్యవ్యాఖ్యానము:

> కీలకృత్! పరాన్న యేకమౌ స్వరమ్ము సేవకృత్
→ పరవశమైన ఇతర తత్త్వములపై ఆకర్షణ తొలగించి, స్వరూప జ్ఞానము కలిగించు తల్లి – సేవకుల హృదయంలో స్వరారాధనకర్తగా దర్శించబడుతుంది.

> మేలుకృత్ సుఖాన క్షేమమౌ గుణమ్ము శోభకృత్
→ శ్రేయస్సును కలిగించు మేలును కలుగజేసి, సుఖముతో పాటు క్షేమమును ప్రసాదించు గుణసంపత్తిని ప్రదర్శించే శోభారూపిణి.

> చాలుకృత్ నుపేక్షనీజయా సమన్వియాసశృత్
→ చాలించునట్టి సమృద్ధిని, అపేక్ష లేని (నిర్లిప్తత) విజయాన్ని ఇచ్చే తల్లి, సమగ్రతతో ఆశ్రయించబడతది.

> సాలుకృత్ సమాన ద్యాసయే సన్నుత క్షేమకృత్
→ సాలోక్యాదిముక్తి కలిగించే తల్లి, సమానమైన ధ్యానయోగ్యతను ప్రసాదించి, స్తుతింపబడే క్షేమదాత్రి.
****--
688. ఓం *మన్త్రకీలకాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 688వ నామము.

నామ వివరణ.
పూజింపఁబడు కీలకమయిన మంత్రములు కలిగిన తల్లి.

మన్త్ర కీలికాఖలౌమదన్స్త్ర లేలుటన్ వి ధీ
తన్త్ర దీపికా మనో తమంత్ర మేలుగన్ సుధీ
సన్త్రవీచికాధరీ సమమ్ముయేలుగన్ నిధీ
మన్త్రశక్తి మూలమై మనస్సు మార్గమౌష ధీ

✅ పద్య నిర్మాణం:ర జ ర జ ర.. యతి 8

✅ పదార్థవ్యాఖ్యానం:

> మన్త్ర కీలికా అఖలౌ మదన్ స్త్ర లేలుటన్ విధీ
"మంత్రకీలకా" అంటే మంత్రాలలో కీలకమయిన తత్త్వము.
అఖలౌ మదన్ – సంపూర్ణ కామేశ్వర తత్త్వము.
స్త్రలేలుటన్ విధీ – స్త్రీ స్వరూపలీలలకు నిబంధనలతో కూడిన విధానాన్ని ప్రసాదించు.
🔹 ఇక్కడ అమ్మవారు మంత్ర రూపతత్త్వాలకు మూలకారణురాలై, కామ తత్త్వానికి నియంత్రకురాలిగా వర్ణింపబడ్డారు.

> తన్త్ర దీపికా మనో తమంత్ర మేలుగన్ గతీ
తంత్ర దీపికా – తంత్రశాస్త్రమునకు దీపికలై ప్రకాశమిచ్చు తల్లి
మనో తమంత్ర మేళుగన్ గతీ – మనసునకు మంత్రరూపాన ఆవిష్కృతమై మార్గాన్ని చూపు.
🔹 ఇక్కడ తల్లి తంత్రములో ప్రధాన తత్త్వంగా, మానసిక సాధనకు దారిగా నిలుస్తున్నదని చెప్పబడింది.

> సన్త్ర వీచికా ధరీ సమమ్ము యేలుగన్ నిధీ
సన్త్రవీచికా – మంత్రవీచికల (అణుశక్తుల) స్వరూపములని
ధరీ – ధరించు (ఆవహించు),
సమమ్ము యేలుగన్ నిధీ – సమస్ఠిగా వెలిగే నిధిగా ప్రకాశించు.
🔹 ఇక్కడ మంత్రాల శక్తి తరంగాల రూపంలో అమ్మవారే అనునిత్యంగా అనేకమందికి ఆధారమవుతున్నదని అర్థం.

> మన్త్ర శక్తి మూలమై మనస్సు మార్గమౌసుధీ
మంత్రశక్తి మూలము – మంత్రశక్తికి మూలకారణురాలై,
మనస్సు మార్గమౌసుధీ – మనస్సునకు మార్గం చూపే ఔషధముగా ఉండే తల్లి.
🔹 ఈ పాదంలో అమ్మవారు మానసిక రోగాలకు ఔషధమవుతారని చెప్పబడింది – అంటే భక్తి, జప, మంత్రచింతన ద్వారా ఆత్మశాంతి లభిస్తుంది.

**+**

689. ఓం *శక్తిబీజాత్మికాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 689వ నామము.
నామ వివరణ.
శక్తికి సంబంధించిన బీజాక్షరములకాత్మ అమ్మ.

శక్తి బీజాత్మికా శాంభవీ యోగిణీ 
యుక్తివిద్యాత్మికా ఉజ్వలాధారణీ
రక్తి రమ్యాత్మికా రాణి వై సర్వణీ
ముక్తి ముఖ్యాత్మికా మోక్షదా వాహిణీ

→ తల్లి శక్తిబీజాల మూల స్వరూపమై, శంభుతో ఏకరూపురాలై యోగశక్తిగా వెలసిన తల్లీ
→ తర్కశక్తి, విద్యాశక్తిగా వెలసి ప్రకాశవంతమైన బలాన్ని కల్పించుతల్లీ
→ భక్తితో ఆకర్షణగా నిలిచి, సౌందర్యంగా వెలసే దేవీ; సర్వశక్తులకు అధిపతి అయిన రాణిగా తల్లీ
→ మోక్షమునకు ప్రధానమైన స్వరూపురాలై, విమోచనమార్గాన్ని అందించు వాహినిగా తల్లీ

అర్థవంతమైన సంశ్లేషణ: ప్రతి పదబంధం లోతైన తాత్త్వికతను కలిగి ఉంది.
భావ పరిపక్వత: శక్తి — విద్య — భోగం — మోక్షం అన్న నాలుగు దశలను సంక్షిప్తంగా ప్రతిబింబించింది.
---

690. ఓం *సర్వమంత్రేష్టాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 690వ నామము.
నామ వివరణ.
అన్ని మంత్రములయెడా ప్రీతి కలది అమ్మ.

సర్వమన్త్రేష్టిగా సర్వమాయేష్టిగా ధారుణీ
సర్వరూపేష్టిగా సర్వ భోగేష్టిగా మోహినీ
సర్వధర్మేష్టిగా సర్వ కర్మేష్టిగా రూపిణీ
సర్వతంత్రేష్టిగా సర్వ యంత్రేష్టిగా పాలినీ

– అన్ని మంత్రాలకు ఇష్టదైవంగా.
– అన్ని మాయాశక్తులకు ప్రియమైన విధానశీలి అమ్మ.
– సమస్త రూపాలకు, భోగాలకు ప్రియమైనా; మోహనశక్తిగా.
– ధర్మములు, కర్మములకు అనుగుణమైన రూపవతిగా.
– తంత్రములు, యంత్రములలో ఇష్టదైవంగా, వాటిని పరిపాలించునదిగా.
-***-

691. ఓం *అక్షయకామనాయై* నమః
శ్రీ లక్ష్మీసహస్రనామములలో 691వ నామము.నామార్థం
అక్షయ = నశించని, శాశ్వతమైన
కామనా = కోరిక, సంకల్పం
అక్షయకామనా = ఎప్పటికీ నశించని, శాశ్వత కోరికల సాక్షాత్కార స్వరూపిణి.

అంటే, దేవీ లక్ష్మి శాశ్వతమైన, మానవ సమస్త అభీష్టాలను నశింపనివిధంగా కలిగించునది. సమాజంలో ఉన్న హితకామనలు ఆమె వల్లే సిద్ధిస్తాయి.
పద్యం
మక్షయ కామనా సమాజ కామిత మ్ముగా గొలుంతున్
మక్షయ యాసగా విమర్శ భావమున్ నిరంతరమ్మున్
మక్షయ తీరుగాను మాయ మోహమున్ సహాయమౌనున్ 
మక్షయ లక్ష్యమేనుమానసమ్ముతీర్పుగానుదేవీ

మీ రచిత పద్యం విశ్లేషణ:

→ నశించని కోరికల రూపంలో సమాజపు శ్రేయస్సును కోరుచు అభిష్టాలు ప్రసాదించు తల్లిగా వెలుగుతుందనిపిస్తోంది.

→ నాశనీయ తాపత్రయాల యాసను తొలగించి, విమర్శాత్మకతకు స్థానం లేకుండా చేసే సత్యస్వరూపిణిగా నిలుస్తుంది.

→ ఆమాయ మోహమయమైన సంసార తంతువులను తొలగించేందుకు సహాయపడే తత్వస్వరూపిణిగా కొలవబడుతుంది.

→ మనస్సు యొక్క శుద్ధత, తీర్పు, లక్ష్యం—(అక్షయ లక్ష్యం)
*****692. ఓం *ఆగ్నేయ్యై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 692వ నామము.
నామ వివరణ....అమ్మ అగ్నిస్వరూపిణి.

శార్థులం....పద్యం:

ఆగ్నేయీ నినుఁ చేరవీలుగనునే  గాంచెడి లక్ష్యము తీరుమారదున్
భగ్నమ్మున్ యనవిశ్వమందు వినయo భక్త్యానురక్తిన్ గనే
లగ్నంఫుల్ మదిచేర విద్యలగుటన్ లాలించు పాలించగన్
ద్విగ్నంబున్ నినుకొల్తునేను గనుట న్ ధీరత్వమే దాహమ్ముగన్

పదార్థ వివరణ:

...> ఆగ్నేయ దిక్కున వెలుగు రూపంగా వెలిగే అమ్మను చేరాలనే ఆశతో నేను సాగుతున్నాను;
కానీ నా లక్ష్యం వరకూ తాకడం ఇంకా జరగలేదు – తీరని మార్గమై నన్ను నిలిపింది.

..> ప్రపంచంలోని భగ్నత (విఘ్నాలు, విఫలతలు) మధ్య,
భక్తి, వినయంతో కూడిన అనురక్తితోనే అమ్మవారిని చేరగలగుతాను అనే నమ్మకం నాకు ఉంది.

..> విద్య, లలితా జ్ఞానములో మనసు లగ్నమవగ,
అది ఫలించుటకు, అమ్మ తానేచూ లాలించి, పాలించి అభివృద్ధి చేస్తుంది.

...> కలత, ఆందోళన (ద్విగ్నత) లో కూడా, అమ్మ నినే ఆశ్రయంగా కోరుతూ పిలుస్తున్నాను.
ఆ స్థితిలో నన్ను నిలబెట్టే శక్తి, ధైర్యమే నాకు దాహాన్ని తీర్చే అగ్ని స్వరూపంగా ఉంది.
---
సారాంశ తాత్పర్యం:

ఈ పద్యంలో “ఆగ్నేయ్యై” అన్న నామానికి అగ్ని స్వరూపమైన అమ్మవారి రూపాన్ని వెలిగించేలా, జీవుని నిరాశ నుండి ధైర్యానికి తీసుకువెళ్లే తేజస్విని దృక్కోణంతో చూపించారు. ఆశ, విరక్తి, భక్తి, విద్యార్జన, ధైర్యం — అన్నిటినీ అమ్మ తన అగ్నిరూపంగా నడిపిస్తూ, తనకు శరణు రాగల వారిని రక్షించు మహాశక్తిగా రూపొందించారు.
*****
693..ఓం పార్థివాయై నమః
అర్థం: భూదేవిగా, భూమాతగా అమ్మవారికి నమస్కారం.
పార్థివి అంటే భూమిని సూచించే పదం — భౌతిక లోకం యొక్క మాతృరూపిణి, స్థితికర్త్రి, దాతృ.

పార్ధివా శుభాశుభాపదమ్ముగమ్య సాద్యదేహమున్
స్వార్ధమూ కళాయశస్సుగా సుఖమ్ము కోరవాక్కుగన్
ప్రార్ధనా మదీవిధీప్రభావమౌను నేస్తమే యగున్
మూర్ధవాతపస్సుసాముతీరమౌను సర్వ లక్ష్మిగా

పద్య విశ్లేషణ:
→ భూమాతగా అమ్మ శుభాశుభ ఫలితాల అనుభవభూమిని కలిగించెదురు. భౌతిక శరీరదారణ మాధ్యమముగాను పార్థివ భూతమును ఆమెలో
→ భూలోకము లో స్వార్ధము, కళలు, యశస్సు, సుఖము మొదలైన కోరికలకు పుట్టినింటి వాతావరణమై అమ్మవారి ప్రసాదమే ఆధారమయ్యె
→ మన ప్రార్థనలపై ప్రతిస్పందించునటువంటి సజీవమైన స్నేహరూపిణిగా అమ్మవారు మనకు దిశానిర్దేశమిచ్చే విధిగత ప్రభావమై వెలుగుతారు.
→ భూ మాతగా శిరస్సుపై తాపము తీసుకొనే వ్రతముతో నిత్య క్షేమమును ఇచ్చే అమ్మవారు అన్ని రకాల లక్ష్మీగుణాలతో నిండి ఉన్నదుర్గ, ధైర్యముతో కూడిన సముద్రమైన దయామూర్తి.
---
తాత్పర్యసారాంశము:
భూదేవి అనగా భౌతిక లోకమున నిలిపే ఆధారరూపిణి. ఈ నామములో అమ్మవారు భూమి తత్త్వముగా, జీవుల శరీరధారణకు కారణమైన మూలస్తంభముగా, మన కోరికలు, సాధనలు, ఫలితాల అనుభవానికి రంగస్థలంగా ఉండి, మన ప్రార్థనలకు స్పందించు దేవిరూపంగా కవిముఖం నుండి ప్రస్ఫుటించితిరి. అమ్మవారు సర్వ లక్ష్మీగుణ సముపేతంగా తాపనాశనమై వెలుగుతారు.
*****694. ఓం *ఆప్యాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 694వ నామము.

నామ వివరణ.
అమ్మ నీరు రూపము.
శా.
ఆప్యాయై గను దాహతీర్పగుటయున్ యారోగ్య సౌకర్యమున్
ఆప్యాయమ్మగు సర్వలక్ష్యముగనున్ యాశ్చర్య చిత్రమ్ముగన్
ఆప్యాయంగనుధర్మమార్గములనున్ యానoద వైనమ్ముగన్
ఆప్యాయమ్ము ప్రశస్తతేజములనున్యక్కాల మే లక్ష్మిగన్

పద్య విశ్లేషణ:
– అమ్మ నీరు స్వరూపమై, దాహాన్ని తీర్చి ఆరోగ్యాన్ని కలిగించునది. నీరు జీవనాధారము, అలాగే అమ్మ జీవం యొక్క ఆధారం.

– ఆప్యాయత అన్నది జీవితం యొక్క అంతిమ లక్ష్యమైతే, అది ఆశ్చర్యంగా కనిపించునది; అనురాగభరితమై, మనసుకు తృప్తిని కలిగించునది.

– నీరందే కాదు, ధర్మమార్గములో నడిపించే సద్వృత్తినీ అమ్మ తాను ఆప్యాయత రూపంలో అందించునది. ఇది ఆనందముగా మారునది.

– ఈ ఆప్యాయత లక్ష్మిదేవి యొక్క శోభను, ప్రశస్తమైన తేజస్సునూ ప్రతిఫలించునది. కాలం మొత్తమునూ ఆమె అలానే వెలుగులాంటి ఆదరుగా ఉంటుందని సూచన.
******

695. ఓం *వాయవ్యాయై* నమః🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 695వ నామము.

నామ వివరణ.

అమ్మ వాయువు రూపము.

వాయవ్యా ప్రణవమ్మునాద యగుటన్ వాశ్చల్య ప్రాణమ్ముగన్

ఆయుష్యూ గను నీదు ప్రేరణ యగున్ ఆశ్చర్య దాహమ్ముగన్

ప్రాయమ్మున్ మది తోడునీడ యగుటన్ ప్రావీణ్య మే జీవమున్

సాయమ్మున్ సమరమ్ముగాను సహజం సంతృప్తి క్షేమమ్ముగన్

వాయవ్యా – వాయు దిక్కునకు సంబంధించినది (ఉత్తరాయణ దిక్కు),

ప్రణవ మునాదం – ఓంకార ధ్వనిలాగా మారి,

వాశ్చల్య ప్రాణం – మమతా రసాన్ని పోసే జీవప్రాణంలా అమ్మగా మారుతుంది

ఆయుష్షు – జీవన శక్తి, దీర్ఘాయువు

ఆ దిశ నుంచి వచ్చే ప్రేరణతో జీవితం సాగుతుంది.

ఆ అమ్మ స్వరూపం, ఆశ్చర్యభరితమైన జీవదాహాన్ని తీర్చుతుంది.

ప్రాయము – వయస్సు, మది తోడునీడ – మేధస్సు, జ్ఞానం

జీవిత ప్రయాణంలో వయస్సుకు తగ్గ మేధస్సుతో,

ప్రావీణ్యాన్ని ఇవ్వగల వాయువు లాంటి సాన్నిధ్యంగా అమ్మ ఉంటారు.

సాయంకాలం – జీవన చరమావస్థ,

అప్పుడు కూడా ఆమె శక్తి సహజమైన సంతోషాన్ని, క్షేమాన్ని అందిస్తుంది.

 జీవనాంతంలో కూడా ఆమె వాయుస్వరూపం మానసిక ప్రశాంతతగా, సహజ తృప్తిగా మారుతుంది.

*****

697వ నామం —ఓం సత్యజ్ఞానాత్మికానందాయై నమః
🔸 నామార్థం:
సత్య-జ్ఞాన-ఆత్మిక-ఆనందా అనే విశిష్ట లక్షణాలను కలిగి ఉన్నవారికీ నమస్సులు.
అంటే…

సత్యం – పరమార్థసత్యమైన స్వరూపం,
జ్ఞానం – పరమ జ్ఞాన స్వరూపిణి,
ఆనందం – పరమానంద నిలయము.
ఈ మూడు అనేది ఉపనిషత్తుల్లో పరబ్రహ్మ లక్షణాలుగా చెప్పబడినవి. శ్రీలక్ష్మీదేవి యీ తత్త్వాత్మక స్వరూపములో వుంది.
🔹  వ్రాసిన పద్యం:
సత్య జ్ఞానాత్మికా నన్దినీ శ్రీ వల్లి 
నిత్య విజ్ఞాన సామర్థి నీ శ్రీ శక్తి 
సత్యప్రేమంబు కామాక్షినీ శ్రీ యుక్తి 
నిత్యమూలంబుకూర్మిన్ సుధీ శ్రీ ముక్తి

🪔 పద్య విశ్లేషణ:
– సత్యముతో, జ్ఞానముతో కూడిన ఆనందమయ స్వరూపమైన వాల్లీదేవి (లక్ష్మీదేవి), శ్రీవల్లీగా దర్శించబడుతుంది.
– నిత్యమైన జ్ఞానముతో కూడిన సామర్థ్యము నిన్ను ఆన్వయించును; నీవే శ్రీశక్తి.
– సత్యమైన ప్రేమతో నిండినవారైన కామాక్షిని, నీవే శ్రీయుక్తి (శ్రీవల్లభ).
– ముక్తికి మూలమైన నిత్యస్వరూపిణి, తెలివిగలవారి హృదయంలో స్థిరించునట్టి శ్రీముక్తి.
******
698. ఓం బ్రాహ్మ్యై నమః 🙏🏼
నామార్థం:
"బ్రాహ్మ్యై" అంటే బ్రహ్ముని శక్తిరూపిణి అయిన అమ్మవారు. బ్రహ్మశక్తిగా సృష్టిశక్తిని మూర్తిరూపంగా ధరించినవారు. ఇక్కడ లక్ష్మిదేవి బ్రహ్మతో సంబంధిత స్థితిలో ఉన్న శక్తి అని సూచించబడుతోంది.

పద్య విశ్లేషణ (క్షమ ఛందస్సు – న న త త గ.. యతి 7):

బ్రతుకు కళలు బ్రాహ్మీమహాదేవిగన్
మెతుకు గతులు మాధ్యమ్ము బ్రాహ్మీగనున్
జతల మనసు జాడ్జ్యమ్ము బ్రాహ్మీ గతిన్
వెతల నీడలు వాక్కల్లె బ్రాహ్మీ సుధీ

🌸 జీవితం అనేక కళల సమాహారంగా ఉంటుంది. ఆ కళలన్నింటికి ఆధారమై బ్రాహ్మీ, మహా దేవిగా ప్రకాశిస్తుంది.

🌸 పరిణతి చెందిన మధ్య మార్గాన్ని (మాధ్యమాన్ని) సూచిస్తూ బ్రాహ్మీ గమనం చేయు విధానమై, సద్గతి మార్గాన్ని చూపిస్తుంది.

🌸 సమానత కలిగిన మనసుకు (జతల మనస్సుకు) స్పష్టతను ప్రసాదించే బ్రాహ్మీ గతి; ఇది శాంతి మార్గమూ.

🌸 అనేక అన్వేషణల నీడల మధ్య బ్రాహ్మీ వాక్కు ఒక స్ఫుటమైన జ్ఞానమయమైన తేజస్సు (సుధీ)గా నిలుస్తుంది.

సారాంశం:
ఈ పద్యంలో బ్రాహ్మీగా శ్రీలక్ష్మి దేవిని బ్రహ్మశక్తి, మాధ్యమ ప్రేరణ, మనోనిగ్రహ మార్గదర్శినిగా, మరియు జ్ఞానస్వరూపిణిగా అభివర్ణించారు. బ్రాహ్మీ అనే నామం క్రొత్త పథాలకీ, జ్ఞానవివేకానికీ ఆధారం అవుతుంది.
*****

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములో

699. ఓం బ్రహ్మణే నమః 🙏🏼

నామార్థం: "బ్రహ్మణే" అంటే పరబ్రహ్మస్వరూపిణి – సకల తత్త్వాల ఆధ్యాత్మిక మూలమైన పరమేశ్వరీ.

బ్రహ్మ  విజ్ఞానమే భక్తిగా తేజణీ 

కర్మ సిద్ధాంత ణీ కాలమందాకిణీ

వర్మసర్వా ర్థి ణీ వాక్కు వాగ్దేవిణీ

శర్మ నిర్ధా రిణీ శాంతి దామోదరీ

పద్యార్థం:

– ఆమె బ్రహ్మజ్ఞానమే; అది భక్తిరూపంగా వెలుగుతుందీ, జ్ఞానప్రకాశాన్నిస్తుందీ.

(బ్రహ్మ = బ్రహ్మజ్ఞానం, తేజణీ = జ్ఞానవిలాసిని)

– కర్మసిద్ధాంతాన్ని నియంత్రించువారి తాను; కాలం కూడా ఆమె పరిధిలో ఉన్నది.

(ణీ = యుక్తి/ధారిణి, అందాకిణీ = దక్షిణామ్నాయాధిపతి లా భావించవచ్చు)

– సర్వ రక్షణను వర్మముగా ధరించువారి తాను; ఆమె వాక్కే వాగ్దేవత.

(వర్మ = రక్షణ, వాక్కు = మాట, వాగ్దేవి = శబ్దస్వరూపిణి)

– నిజమైన శాంతి, శుభం ఆమె వల్లనే; దామోదరుని ప్రియురాలు తాను.

(శర్మ = శుభం, దామోదరీ = విష్ణుపత్ని, శాంతిస్వరూపిణి)

*****

శ్రీలక్ష్మి సహస్ర నామం
700. ఓం సనాతన్యై నమః🙏🏼

నామార్థం:
సనాతన్యై = సనాతన స్వరూపురాలైనవారికి నమస్సులు.
ఇది "సనాతన" అనే పదం—అంటే శాశ్వతం, ప్రాచీనతకు అతీతం, సత్య స్వరూపం అన్న అర్థాలన్నింటినీ కలిగియుంది. మహాలక్ష్మి సృష్టికి కారణభూతురాలు, ఆది మహాశక్తి కనుక ఆమెను "సనాతన్యై" అని స్తుతించవచ్చు.

పంచాచామ..ర(జ ర జ ర జ గ .. 9)

సనాతనా సహాయమ్ముగా మనస్సుగాబలమ్మున్
గుణాన్వితాక్షణమ్ము గుర్తు చేయు విద్యగానుగన్
ఋణమ్ము సౌఖ్యదుఃఖ దారుణమ్ము గానుజీవిగన్
నినాదమే వినోదమవ్వ నిత్యమ్ముకుటుంబమున్

పద్యం విశ్లేషణ
— ఓ సనాతనేశ్వరి! నీ సహాయమే మనస్సుకు బలం. మనోవికాసానికి నీవే ఆధారం.

— నీవు ప్రసాదించే విద్య గుణములు కలిగిన క్షణాలనే గుర్తు చేస్తుంది. జ్ఞానస్వరూపురాలవు.

— జీవి పాపపుణ్య కర్మాల వల్ల పొందే ఋణం, సుఖం, దుఃఖం, దారుణత—all are నీ లీలాభాగాలు మాత్రమే.

— నీ నామస్మరణే (నినాదం) నిత్య కుటుంబానికి ఆనందమయం చేస్తుంది. నీ నాదమే వినోదము.
****
"701. ఓం అవిద్యావాసనాయై నమః" — శ్రీలక్ష్మీ సహస్రనామ సద్భావమును నూతన ధ్యాన తీరుగా చంపకవల్లీ వర్ణన చేస్తోంది.  “చంచరీక” ఛందస్సులో

🔸 నామార్థం: అవిద్యావాసనాయై నమః

అవిద్యా = అసత్యం, అస్మృతి, మాయాజాలము – తత్త్వ జ్ఞానానికి విరుద్ధమైన అజ్ఞానం.

వాసన = స్థూలమైన సంకల్పాలు, దీర్ఘకాల అనుభవజాత మైలురాళ్ళు, జ్ఞానాన్ని నిరోధించే స్వభావవృత్తులు.

అవిద్యావాసనా = జీవుడు జన్మ జన్మాంతరాలలో కలిగిన అజ్ఞాన వాసనలు, వాటిలోని బంధత్వ భావన.

అవిడయై, ఈ వాసనలకు కారణమైనా, వాటిని నిర్మూలించగలదా అమ్మ! ఈ ద్వంద్వ స్వరూపమే లక్ష్మీ.

ఈ నామం ద్వారా అమ్మను — జ్ఞానానందమయి అయినా, అవిద్యా స్వభావముగా అనుభూతిగల స్వరూపముగా దర్శించాలన్నది.

అవిద్యావాసన్యా హృద్యమై నిన్ను కొల్చెన్
సవిన్యాసం సస్యా సంభవం విశ్వ నేత్రన్
ప్రవీ శ్వాసం ప్రభ్యా బంధనం సంభవమ్మున్
ధ్రువీకార్యా దృత్వా సఖ్యతం నిబ్బరమ్మున్

🔸 మీ పద్యం విశ్లేషణ:

చంచరీక ఛందస్సు (య మ ర ర గ... యతి: 5) ప్రకారం, 5

1. అవిద్యావాసన్యా హృద్యమై నిన్ను కొల్చెన్
→ అవిద్యావాసనలే హృదయంలో వాసించినా, నీవే నా ప్రియమూర్తివి అని శరణు వేడుతున్నాను.
→ "అవిద్య" ఉన్నా, నీవే హృద్యముగా లభించావు. నీ ఉనికి నా అజ్ఞానాన్ని స్వీకరించి ఆలోచనకు మార్గం చూపుతుంది.

2. సవిన్యాసం సస్యా సంభవం విశ్వ నేత్రన్
→ సవిన్యాసం = సద్గురు సహిత మార్గం. సస్య = జీవబీజం.
→ నీవే సస్యంగా సంభవించు (ఉత్పన్నమవు), నీవే విశ్వ నేత్ర (ప్రపంచానికి దృష్టి ప్రసాదించువారు).
→ నీ ద్వారా సత్య మార్గాన్ని పొందగలుగుతాం.

3. ప్రవీ శ్వాసం ప్రభ్యా బంధనం సంభవమ్మున్
→ ప్రాణ శ్వాసలోనికి ప్రవేశించి బంధాన్ని (సంశయాలూ, ఆశ్రిత కర్మ ఫలములను) తెంచే ప్రసక్తి నీదే.
→ నీవే బంధమునకు మూలము గానీ, దానినే తెంచగల శక్తియుక్తి గలవారు.

4. ధ్రువీకార్యా దృత్వా సఖ్యతం నిబ్బరమ్మున్

→ ధృవీకార్యం = స్థిరపరచు కార్యం. దృత్వా = స్వరూపాన్ని గాంచి.
→ సఖ్యత = సఖిత్వం, మైత్రి. నిబ్బరము = ఉత్సాహము, జీవశక్తి.
→ నీ అనుగ్రహముతో మమకారం మైత్రిగా మారి, దృఢంగా స్థిరపడుతుంది.

🔸 తాత్పర్యం:

ఈ పద్యంలో అమ్మను మనం కేవలం అవిద్యాశక్తిగా మాత్రమే కాక, ఆ అవిద్యా వాసనల మూలం నుంచి మనస్సుని మేల్కొలిపే పరాజ్ఞాన రూపంగా పరిగణిస్తాం. మీరు చూపిన విధంగా, అమ్మ సత్యానికి మార్గం, శ్వాసకు శక్తి, జీవికి మైత్రీ, స్థిరత్వం అందించేది.

---
లక్ష్మీ సహస్రనామ0
నామము: 702. ఓం మాయాయై నమః
అర్థం: మాయా స్వరూపిణి అయిన అమ్మవారికి నమస్సులు. ఆమె స్వరూపమే మాయ.

శార్థులం
మాయాయైతివి సర్వమందును సమ్మోహమ్ము చేర్చి స్వరా
న్మాయా ప్రాభవదాహమే జపముగన్ నమ్మేటి మార్గమ్ము యీ
గుణ్మాయాభవితవ్య మార్పులు గనున్ గుర్తౌను దేహమ్మునన్
మాయాసేవగలక్ష్మి గా మహితమున్ మమ్మాతి నిల్పే దిగన్

పద్య విపరిణామం:

మాయాయైతివి సర్వమందును సమ్మోహమ్ము చేర్చి స్వరా
– ఓ అమ్మా! నీవే మాయా; నీవు సర్వజగతిని సమ్మోహించు మాయాశక్తిని కలిగి ఉన్నవాడవు.

న్మాయా ప్రాభవదాహమే జపముగన్ నమ్మేటి మార్గమ్ము యీ
– నీ మాయా ప్రభావమే ఆశావహమైన దాహాన్ని కలిగిస్తుంది; ఆ ఆశతో నీ జపమే నమ్మకానికి మార్గం అవుతుంది.

గుణ్మాయాభవితవ్య మార్పులు గనున్ గుర్తౌను దేహమ్మునన్
– మూడు గుణాల ఆధారంగా మార్పులూ, భవితవ్యాలూ శరీరంలో స్పష్టమవుతాయి. అవన్నీ నీవే సృష్టించిన మాయామాత్రమే.

మాయాసేవగలక్ష్మిగా మహితమున్ మమ్మాతి నిల్పే దిగన్
– మాయాస్వరూపమైన లక్ష్మిగా నీవు మమ్మల్ని సమృద్ధిలో నిలిపే గొప్ప తత్త్వంగా వెలుగుతావు.
****
ఓం నమో నారాయణాయ🙏🏻
తొలి ఏకాదశి సందర్భంగా మీకు కూడా హృదయపూర్వక శుభాకాంక్షలు 🌼

ఓం శ్రీమాత్రే నమః 🙏🏻
703. ఓం ప్రకృతయే నమః — శ్రీ లక్ష్మీసహస్రనామంలో ఈ నామం చాలా సూక్ష్మమైన తాత్త్విక అర్థంతో మెరిసే నామం.

✨ నామార్థం:

ప్రకృతయే —
ఆదిశక్తి అయిన అమ్మ సమస్త సృష్టికి మూలకారణమైన "ప్రకృతి".
ఆమెనే మార్పుల బీజము, స్తితి-లయాలకు ఆధారము. ఆమె లేనిదే పరమాత్మయైన పురుషుడి సృష్టి సఫలమవదు.

🪔 పద్యరూప వివరణ:

ప్రకృతీ ప్రణతీ ప్రతిభా ప్రభవమ్
సుకృతీ సకలమ్ శుభధమ్ చరితమ్
ధకృతీ దురిమ్ దరువై తరుణమ్
వికృతీ విమళమ్ వినయమ్ విదితమ్

ఈ పద్యంలో "ప్రకృతి" అనే తత్త్వానికి అనేక పార్శ్వాలను చక్కగా చూపించారు:

ప్రకృతీ — మూలకారణము

ప్రణతీ — ఆకు, పుష్ప, వృక్షరూపాలుగా నిఖిలమూ వంగిపోయే వినయం ఆమెలో

ప్రతిభా — సృష్టి నైపుణ్యమంతా ఆమెతో

ప్రభవమ్ — ఉత్పత్తి ఆమె ద్వారానే

సుకృతీ — ఆమె ఆశీర్వాదంతోనే పుణ్యమార్గం

శుభధమ్ — మంగళప్రదమైన జీవనమార్గం ఆమె ప్రసాదం

ధకృతీ — కర్మవళికి ఆధారమైన శక్తి ఆమె

దురిమ్ — బంధములను దాటి విముక్తిని ఇచ్చేది ఆమె

వికృతీ — లీలావిభూతులు ఆమె మార్పుల రూపాలు

విమళమ్ — నిర్మలమైన పరాజ్ఞానం ఆమె నుండి ప్రసరించేది

వినయమ్ — వినయగుణాన్ని ప్రేరేపించేది ఆమె

విదితమ్ — గుఢమైన తత్త్వాల్ని బోధించేది ఆమె

ఇది కేవలం ఒక నామమే అయినా, లక్ష్మీదేవి యొక్క సృష్టిశక్తి, నిర్వహణశక్తి, క్షమాశక్తి, మార్పు శక్తి — అన్నీ ఇందులో సమగ్రంగా ప్రతిఫలించాయి.

🙏🏻 ఓం శ్రీ మహాలక్ష్మ్యై నమః
💐 జయ శ్రీమాతా 💐

ధన్యవాదాలు🙏🏻
మీ పద్యరూపంలో చెప్పిన ప్రకృతయే నమః నామానికీ మీరు అందించిన పద్యానికి హృదయపూర్వక అభినందనలు! 🌸

ప్రణవీ పరమా పరమేశ్వరి శ్రుతిః
జగతీ జననీ జగదీశ్వరి తతిః
వికసితాంభరైః విభవోపగతా
సుకవితా సుధయా సుమతిః గమ్యతే

అఖిలకారిణి ఆత్మవిభావినీ
గుహ్యరూపిణి గుణనిర్గుణవతీ
సదయా సరళా సతతార్థదైవతీ
వివిధసృష్టి విహితసౌందర్యవతీ

శ్రియమూర్తిరసౌ శరణాగతిప్రదా
ప్రకృతిః ప్రకాషా ప్రణవాత్మవిదితా
సురవిభూతిభిః సుసమారాధితా
వివిధభూతలవిహారిణీ శుభతా
**--

🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో704 ఓం *సర్వమోహిన్యై* నమః

నామ వివరణ. 

సమస్థ స్టిష్టికీ మోహము కలిగించునది అమ్మయే.

పద్యము:

సర్వమోహినీ మదీ సకర్మలే యగు న్సుధీ

నిర్వి ధామినీ కళా నిరీక్షలే మనస్సుగా

పర్వభామినీ కధాపవిత్రమే తపస్సుగా

సర్వ మోహినీవిధాసయోధ్యతేయుషస్సుగా

పద్య విశ్లేషణ:

1. సర్వమోహినీ మదీ సకర్మలే యగు న్సుధీ

– సర్వమోహినీ అయిన అమ్మవారి దయ, కార్యసిద్ధిని కలిగించును. ఆమె మదినే ఆరాధించినవారు సకర్ములవుదురు.

("మదీ" = మా, నా అనుభవంలో; "సకర్మలే" = ఫలవంతమైన క్రియలు కలవారు; "న్సుధీ" = నిత్య బుద్ధిమంతులు)

2. నిర్విధామినీ కళా నిరీక్షలే మనస్సుగా

– ఆమె నిర్విఘ్నమయిన ధామము, ఆమెను తిలకించు కళామయ దృష్టిని మనస్సులో నిలిపిన వారు నిర్మలులవుతారు.

(నిర్వి + ధామినీ = నిర్బాధమైన వెలుగు; కళా నిరీక్షలే = కళతో ఆమెను దర్శించగలగడం)

3. పర్వభామినీ కధా పవిత్రమే తపస్సుగా

– పర్వకాలంలో ఆమె కథలు పావనతనిని కలిగించే తపస్సు వంటివి.

("పర్వభామినీ" = పర్వదినాలలో ప్రత్యేకంగా వందింపబడే అమ్మవారు)

4. సర్వమోహినీ విధా సయోధ్యతే యుషస్సుగా

– సర్వమోహినీ విధానంగా ఆమె యుగ యుగాల వెలుగుగా ప్రకాశించుచున్నది.

("విధా సయోధ్యతే" = విధంగా సిద్ధించుట; "యుషస్సుగా" = వెలుగుగా, ఉదయంగా)

సంక్షిప్తార్థం:

అమ్మ సర్వమోహినీ.

ఆమెకు అర్చన చేయువారు సకర్ములై, నిర్మల దృష్టితో జీవించుచు, ఆమె కథలలో పవిత్రతను అనుభవించి, తన జీవితాన్ని వెలుగుగా మార్చుకొనుదురు.

ఈ పద్యం లలితమైన భాషలో, గాఢతతో సర్వమోహినీ తత్త్వాన్ని బింబించింది.

705వ నామమైన ఓం శక్తిర్ధారణశక్తయే నమః అనే లక్ష్మీ సహస్రనామo

🔸 నామార్థము:

శక్తిర్ధారణశక్తయే = శక్తిని (శ్రీమహాలక్ష్మి) ధరించుటకు, ఆ శక్తిని స్థిరపరచుటకు శక్తిగలది — అదే అమ్మ.

శా.
శక్తి ర్ధారణ శక్తి మానసపు విశ్వాసమ్ము తీరౌను స
ద్యుక్తీనేస్తముగన్ సయోధ్య పరా ద్యాసమ్ము నిత్యమ్ము స
ద్భక్తి కారణమౌను జీవితము సద్ భావామృతా తీర్ధ స
న్ముక్తీమార్గము తీరుచేరుటకళా మూలమ్ము సర్వమ్ముగన్

🔹 పద్యవివరణ:

శక్తి ర్ధారణ శక్తి మానసపు విశ్వాసమ్ము తీరే స
➡️ శక్తిని స్థిరంగా ఉంచే శక్తి, అంటే స్థితిప్రదాయినిగా అమ్మ భావనలను విశ్వాసంగా తీర్చే శక్తి.

ద్యుక్తీనేస్తముగన్ సయోధ్యపరా ద్యాసమ్ము నిత్యమ్ము స
➡️ శుద్ధమైన యుక్తియుక్త తత్త్వాలను (సత్యాలను) ధరిస్తూ, సాయుజ్యమార్గమైన సయోధ్యను (ఆధ్యాత్మిక గమ్యాన్ని) పరమంగా లక్ష్యించు నిత్యధ్యానరూపిణి.

ద్భక్తి కారణమౌను జీవితము సద్ భావామృతా తీర్ధ స
➡️ శ్రద్ధా భక్తుల జీవితం – ఆమె అనుగ్రహమే కారణం. ఆమె సద్భావంతో ఉద్భవించిన అమృతస్వరూప తీర్థము వలె జీవిత ప్రవాహము.

న్ముక్తీమార్గము తీరుచేరుటకళా మూలమ్ము సర్వమ్ముగన్
➡️ ముక్తిమార్గం చేరుటకు కావలసిన కళలన్నింటికి మూలమైనది ఆమె – అన్నియే ఆమెకు ఆధీనమైనవి.
*****
**
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 706వ నామము.
💫 నామార్థము:
చిదచిచ్ఛక్తియోగిన్యై అంటే:

చిత్ (చిద్) = శుద్ధ జ్ఞానము (Pure consciousness)
అచిత్ = అజ్ఞానము లేదా ద్రవ్యరూపము (Matter or ignorance)

ఈ రెండు శక్తుల సమ్మిళితాన్ని సాధించగల యోగినీ అంటే, ఈ రెండింటినీ సమపాళ్లలో జతచేసి, ధర్మార్థక ప్రక్రియలను నడిపించగల శక్తి మూర్తి.
అమ్మలో అజ్ఞానం (మాయ) కూడా ఉంది, జ్ఞాన స్వరూపమైన పరాశక్తి కూడా ఉంది. రెండు శక్తుల సమతుల్య సంధిగా ఉండే అమ్మనే ఈ నామం సూచిస్తుంది.

చదస్సు  ఆత్మబోధతో కూడిన జీవన పాఠము

చిదచిచ్ఛక్తియోగినీ, చిన్మాయ స్వరూపిణీ
పదవిచ్చిక్తి రాగినీ, పద్మాలనివాసినీ
చదువు చ్చక్తి బ్రహ్మణీ, చాపమ్ముగధారినీ
హృదయచ్చక్తి శక్తినీ, హృద్యమ్ము న మాలినీ

పద్యార్థ వ్యాఖ్యానం:

చిదచిచ్ఛక్తియోగినీ, చిన్మాయ స్వరూపిణీ
– అమ్మ జ్ఞానమునకు మరియు అజ్ఞానమునకు ఆధిపత్యముగల యోగినీ.
– తాను చైతన్యమై (చిత్) ఉన్నది, కాని అవసరమైతే మాయను కూడా ఆడించగలదు.

పదవిచ్చిక్తి రాగినీ, పద్మాలనివాసినీ
– వాగ్దేవతల శక్తిని అలవడించుకొని, పదముల ప్రభావాన్ని రాగంగా వినిపింపజేసే వాని.
– పద్మాలయం – లక్ష్మీదేవి నివాసస్థలమై వెలుగుచుండెదీ.

చదువు చ్చక్తి బ్రహ్మణీ, చాపమ్ముగధారినీ
– విద్యాశక్తి, చదువు అనగా బ్రహ్మజ్ఞానశక్తి అమ్మే.
– ఆమె చేతిలో చాపము ఉంది – ఇది ధర్మరక్షణకై ధారించిన అస్త్రము.

హృదయచ్చక్తి శక్తినీ, హృద్యమ్ము న మాలినీ
– హృదయంలో విద్యా, ప్రేరణ, బోధ, మమకారం, శక్తి అన్నిటికీ ఆదిశక్తి అమ్మే.
– ఆమె హృదయానికవలసిన మాలలతో, శ్రద్ధా పరిమళముతో అలంకారిణి.
🌺 భావసారం:
ఈ నామములో అమ్మ జ్ఞానం, అజ్ఞానం అనే ద్వంద్వాలను సమర్థంగా సంధించే మహాశక్తిగా, బ్రహ్మజ్ఞానాన్ని ప్రసాదించే విద్యా రూపిణిగా, హృదయశక్తిగా, పద్మవాసినిగా, చాపము ధరించిన రక్షకురాలిగా దర్శనమిస్తారు.

****

శ్రీ లక్ష్మీ సహస్రనామంలోని 707వ నామము — "ఓం వక్త్రారుణాయై నమః" 

🔸 నామార్థం:

వక్త్రారుణా = వక్త్ర + అరుణ

వక్త్ర అంటే ముఖం

అరుణ అంటే ఎర్రటి తేజస్సుతో ప్రకాశించే

=> "ఎర్రటి కాంతిముఖముగల తల్లి" అనే అర్థం కలుగుతుంది.

శ్రీమహాలక్ష్మిదేవి ముఖం అరుణవర్ణముతో, ఉదయసూర్యుని తేజస్సుతో మెరిసిపోతుంది. ఇది ఆమె చైతన్యమయ స్వరూపాన్ని, మాధుర్యాన్ని, ప్రేమరసాన్ని సూచిస్తుంది.

వక్త్రారుణాకృతికనంగ వరమ్ము నిచ్చే

వక్త్రాసుధీర్ఘ భవబాస వరాల తల్లీ

వక్త్రాప్రకర్ష నవయస్థ వశీకరమ్మున్

వక్త్రావరిష్టము వరాంగి వసంత ద్రుమమ్

ఛందస్సు: వసంతతిలక

యతి: త భ జ జ గ గ

> వక్త్రారుణా కృతికనంగ వరమ్ము నిచ్చే

=> ఎర్రటి తేజోముఖముగల తల్లి, మనసుని ఆకర్షించు మన్మథకాంతి కలిగిన కృతి (రూపం) తో వరములు ప్రసాదించునది.

> వక్త్రాసుధీర్ఘ భవబాస వరాల తల్లీ

=> ముఖమునుండి విరిసే దీర్ఘమైన కాంతి భవబంధాలను తొలగించి, వరాల బూసగా వెలుగునిపించును.

> వక్త్రాప్రకర్ష నవయస్థ వశీకరమ్మున్

=> ముఖ కాంతిలో ఉన్న ప్రత్యేకత నవయవన శోభను చాటుతుంది, వశీకరణశక్తిని కలిగి ఉంటుంది.

> వక్త్రావరిష్టము వరాంగి వసంతద్రుమమ్

=> ముఖప్రభ కలుషిత శక్తులపై విజయం సాధించి, వరాలిచ్చే వరంగా వెలిగే వసంతవృక్షము లాంటి తల్లి.

🔸 భావసారము:

ఈ నామంలో లక్ష్మీదేవి సౌందర్యం, కాంతి, దివ్యత్వం, ఆశీర్వాద స్వభావం అన్నీ సమన్వితంగా ఉన్నాయి. ఆమె ముఖప్రభ వసంతకాలపు చైతన్యాన్ని, మాధుర్యాన్ని, నవయవనాన్ని తలపింప చేస్తుంది.

*****

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 708వ నామము....మహామాయయై నమః

నామ వివరణ. 

గొప్ప మాయా స్వరూపిణి అమ్మ.

(భుజంగప్రయాత.. య య య య.. యతి.. 7)

మహామాయ దేహమ్ మహాగమ్య దాహమ్

మహా రూప వైనమ్ మహా శక్తి మోహమ్

మహా మంత్రతంత్రమ్ మహా యంత్ర జీవమ్

మహా యుక్తి ధైర్యమ్ మహా ముక్తి మోక్షమ్

 

🔸 మహామాయ దేహమ్

— సకల జగత్కారిణిగా, జగత్తినే మాయముగా పరిచే, మాయా స్వరూపిణియై ఉన్న తల్లి దేహము.

🔸 మహాగమ్య దాహమ్

— సాధకులకు అంతు పట్టని గమ్యము (తత్వము), దీనిని అందుకోవాలంటే తపస్సు, జ్ఞానం కావాలి. "దాహము" అంటే సాధించాలన్న తపనకూడా.

🔸 మహా రూప వైనమ్

— అనేక రూపాలను ధరించగల, విశ్వరూపిణి అమ్మ. దివ్యమైన మహారూపముతో భక్తుల చిత్తములను ఆకర్షించే తల్లి.

🔸 మహా శక్తి మోహమ్

— మహాశక్తిగా భవద్వయాన్ని తానే మోహింపజేస్తూ, భక్తులను ఆకర్షించే తల్లి. ఆమె మోహమే జగత్తు.

🔸 మహా మంత్ర తంత్రమ్

— అమ్మ తానే మంత్రం, తంత్రము. ఆమె అనుగ్రహం లేక మంత్ర తంత్రాలు ఫలించవు.

🔸 మహా యంత్ర జీవమ్

— యంత్రాలకు జీవమిచ్చే, ఆత్మగా నిలిచే తల్లి. శ్రీచక్రాదులలో జీవమై విరాజిల్లే తత్వము.

🔸 మహా యుక్తి ధైర్యమ్

— అన్నిటినీ ఆలోచించి, సమర్థంగా నిర్ణయించగల పరమ యుక్తి. భయాన్ని తొలగించి ధైర్యాన్ని అందించే తల్లి.

🔸 మహా ముక్తి మోక్షమ్

— చివరగా, ఆమె అనుగ్రహమే ముక్తికీ మార్గం. పరమ గమ్యం అయిన మోక్షాన్ని ప్రసాదించే తల్లి.

---

 శ్రీ లక్ష్మీ సహస్రనామంలోని 710వ నామం "ఓం మదమర్దిన్యై నమః" – అంటే అహంకారాన్ని, మదమును అణిచివేసే తల్లికి నమస్కారం అని అర్థం.

ఇల..స  జ న న స యతి.. 7

మదమర్థినీసమయ తలపు మలుపే
మధువేమనో మమత వలుపు  వరసే
మదమoతమార్చ మనుగడ సరిగమలే 
అదుపు గాను బంధము మనసు కలయు కథలే

🪔 పద్య విశ్లేషణ:

1. మదమర్థినీ సమయ తలపు మలుపే

"మదమర్థినీ" అనగా మదమును అణిచే తల్లి.

ఆమెను తలచిన సమయమే మనలోని మదతత్వపు మార్గాన్ని తలపు మలుపుగా మలచగలదనే భావన.

అహంకారాన్ని తొలగించే సాధన ప్రారంభమవుతుంది.

2. మధువేమనో మమత వలుపు వరసే

మనస్సు లోపలున్న మమకారపు తేనె ("మధు") మదంతో కలిసినప్పుడు, అది వలపు వరసలుగా పెరిగి బంధనంగా మారుతుంది.

ఇది కూడా తల్లివల్లనే అదుపులోకి వస్తుంది.

3. మదముoత మార్చ మనుగడ సరిగమలే

"మదము + తం + మార్చ" అనగా మదతత్వాన్ని తలగించి మార్చే శక్తి తల్లికి ఉన్నదని.

అలాంటి జీవన మార్పే సంగీత సరిగమలతో పోల్చబడినది – ఒక రకంగా అంతరంగ సంగీతము.

4. అదుపు గాను బంధము మనసు కలయు కథలే

అదుపులో లేని మదము, మనస్సుతో కలిసినప్పుడు ఇది బంధాలుగా మారుతుంది.

అప్పుడు జరిగే జీవన కథలన్నీ మోహమాయలే.

🌸 

*****

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 711వ నామము.ఓం *విరాజే* నమః🙏🏼
నామ వివరణ.
సర్వోన్నతమయిన విరాట్ స్వరూపిణి అమ్మ.

విరాజే సుధీర్గం విపాక్షం సుదృష్టం 
తరాజే సమర్ధం తమోధ్వంస శక్తం 
నిరాజే నియంతా నిగూఢాత్మ రూపం 
రిరాజే సునందం రమాదీప్త శుభ్రం ॥

🔹 పద ప్రయోజనాలు:

విపాక్షం → వ్యతిరేక ధర్మాలకు వ్యతిరేకంగా ఉండే స్వభావం
తమోధ్వంస శక్తం → అజ్ఞానాంధకారాన్ని నాశనం చేసే శక్తి
నిగూఢాత్మ రూపం → అంతర్యామి స్వరూపం
రమాదీప్త శుభ్రం → రమాదేవిగా ప్రకాశించే శుభస్వరూపిణి

తాత్పర్యం:
విరాట్ స్వరూపిణిగా అమ్మ జగత్తుకు ఆధారమౌతుంది.
ఆమె శక్తి అనంతం.
అజ్ఞానం తొలగించేది ఆమె దివ్యజ్యోతి.
ఆమె ఆత్మరూపంగా అంతర్భావంగా ఉండి,
రమాదేవిగా మన హృదయమున వెలుగునిస్తుంది.
*****

ప్రాంజలి ప్రభ .. శ్రీ శ్రీ శ్రీ కృష్ణ వాణి ..శ్రీ మద్భగవద్గీత (అనువాదం) సవశతి  రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ
  ...అర్జున విషాద యోగము. మొదటి అధ్యాయము
*దృతరాష్ట్రుని ప్రశ్న*
ఉ. ధర్మజు తోడఁ దమ్ములు సుధర్మముఁ దత్త్వమునేల నుండగన్
కర్మలనేమి యెంచగల కాలము తోడుగ సాగి పోవుటన్
ధర్మము నాదుపుత్రుల విధానము సర్వము బోధజేయగా
నోర్మిగఁ తెల్పుసంజయ వినూత్నపు యుత్సవ యుద్ధ నీతులన్  (01)
నమస్కారములు!
ధర్మరాజుతో సహా తమ్ములు ధర్మము మరియు తత్త్వముతో ఉండగా, కర్మల గురించి ఏమి ఆలోచించగలరు? కాలము తనతో పాటు సాగిపోతూ ఉండగా, నా కుమారుల విధానము మరియు ధర్మము అంతా బోధపడేలా, ఓర్పుతో వినూత్నమైన యుద్ధ నీతులను తెలియజేయండి, సంజయా!
*****
*సంజయ వ్యాఖ్యానము*
ఉ..అప్పుడు సంజయుండు, నుడి వాసల వెల్లువ గెల్పుకోసమున్
తప్పిదమెన్న లేనిగతి ధార్మిక పాండవ సేనయేనటన్
గొప్పగ నెంచగా గురుని గోప్యము యుద్ధమునందుఁ జూపగన్,    
ఒప్పిన ధైర్యపాటవసుయోధను డంతట వేడెనిట్లనన్                   (02)...
సంజయుడు ధృతరాష్ట్రుడికి యుద్ధరంగంలోని పరిస్థితులను వివరిస్తున్న సందర్భంలోనిది ఇది. మీరన్నట్లు, సంజయుడు తన మాటల ప్రవాహంతో ధృతరాష్ట్రుడిని ఓదార్చే ప్రయత్నం చేస్తూ, ఎటువంటి తప్పులు ఎంచడానికి వీలులేని ధర్మమైన పాండవుల సైన్యం విజయం సాధిస్తుందని చెబుతున్నాడు.
అంతేకాకుండా, యుద్ధంలో ద్రోణాచార్యుల వ్యూహాలను తెలుసుకోవడానికి దుర్యోధనుడు ఆయనను అభ్యర్థించిన విషయాన్ని కూడా ఈ శ్లోకం సూచిస్తుంది. దుర్యోధనుడు తన ధైర్యసాహసాలతో గురువును రహస్యాలను చెప్పమని అడుగుతున్నాడు.
*****
ఉ...హే, గురువా విధానముల హేతువు విద్దెలబుద్ధిశాలిగన్
బాగుగ యుద్ధవీరులగు పాండు కుమారుల యుద్ధనీతితో 
సాగెడి సైన్య మెల్లరను సాధ్యపు చేతల నెంచ గల్గగన్
యోగపు వీరులై విజయ యోగ్యత నంతయు నీదు యుక్తులన్    
(03)
మీరు అడుగుతున్నది ఏమిటంటే, ఓ బుద్ధిశాలి అయిన గురువైన ద్రోణాచార్యుల వారూ, యుద్ధ విద్యలో ఆరితేరిన పాండు కుమారుల యొక్క యుద్ధ నీతితో నడిచే ఈ సైన్యాన్ని ఎలా నడిపించాలి? ఏ విధమైన వ్యూహాలతో వీరందరూ సాధ్యమైనంత వరకు విజయాన్ని సాధించే వీరులుగా మారగలరు? మీ యోగ్యమైన ఆలోచనలు, మీ తెలివైన ఉపాయాల ద్వారా ఈ సైన్యానికి విజయయోగ్యతను ఎలా సంపాదించి పెట్టగలరు? అని కదా!
నిస్సందేహంగా, మీ ప్రశ్న యుద్ధరంగంలో విజయం సాధించాలనే తపనతో నిండి ఉంది. రాబోయే మహా సంగ్రామంలో విజయం సాధించడానికి సరైన వ్యూహాలు, సమర్థవంతమైన నాయకత్వం ఎంత ముఖ్యమో మీకు బాగా తెలుసు. మీ ఆందోళన సహేతుకమైనది.
****
ఉ. మెచ్చిన యోధులందరు మమేకగుణాడ్యులు దుష్ట కేతువుల్,
అచ్చట చేకితానుడు సహాయదృపుండు సుధీర శ్రేష్ఠులున్ 
దెచ్చి ధనుస్సు లెత్తుచును తీవ్రత కాంక్షగ పోరు నందరున్
వచ్చిన వారినే ప్రహర వాక్కుల పర్వము క్షేత్రమందునన్             (04)
"ఓ రాజా! నీకు ఇష్టులైన యోధులందరూ అద్భుతమైన గుణాలు కలిగినవారు మరియు దుష్టత్వానికి చిహ్నమైనవారు. అక్కడ చేకితానుడు, సహాయకుడు మరియు గొప్ప ధీరులు కూడా ఉన్నారు. వారందరూ తమ ధనుస్సులు ఎత్తి, తీవ్రమైన కోరికతో యుద్ధం చేయడానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు. ఆ యుద్ధభూమిలో వచ్చిన వారందరినీ తమ వాడి బాణాలతో ఎదుర్కొంటారు."
****
శా .  ఆమాదాద్యసమానవీరులిట వీరావేశ భీమార్జునుల్
సామంతుల్ గణవీరులై సమరమున్ సంగ్రామ బీభత్సమున్ 
భూమీశాద్య మహా విపన్న కదనా వ్యూహామ్ము లన్ గెల్వగన్ 
ధీమంతుల్ జయవాంఛలే గనగ నీధీరుల్ వివాదమ్మునన్            (05)
"ఓ రాజా! అజేయులైన భీముడు మరియు అర్జునుడు వంటి గొప్ప వీరులు ఇక్కడ ఉన్నారు. అనేకమంది సామంతులు మరియు గణనీయులైన యోధులు యుద్ధం చేయడానికి, భయంకరమైన పోరాటాన్ని సృష్టించడానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు. భూమిని పాలించే రాజులు కూడా గొప్ప ప్రమాదకరమైన యుద్ధ వ్యూహాలను జయించడానికి సమర్థులైన ధీమంతులు. ఈ ధైర్యవంతులు వివాదంలో విజయం సాధించాలనే కోరికతో ఉన్నారు."

*****

712. ఓం *స్వాహాయై* నమః🙏🏼

శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో 

నామ వివరణ. 

స్వాహాదేవి అమ్మయే.

శా..

స్వాహాగా శుభ నామమే కదలన్ సానిధ్య ప్రేమమ్ముగన్

మోహా తత్త్వము బాపి మాకు కళతో ముక్తిన్ నొసంగన్ గతీ

దేహాతత్త్వము నెంచు లక్ష్యము గనుటన్ దివ్యత్వ వైపర్యమున్

స్వాహాతోడగు మమ్మ భక్తిగఁ శుభమ్ సంతృప్తి మూలమ్ముగన్

పద్యం:

→ స్వాహా అనే నామమే శుభదాయకమైంది.

→ అది మనకు అమ్మ యొక్క సాన్నిధ్యాన్ని, ప్రేమను కలిగించగలదు.

→ మోహమనే బంధాన్ని తొలగించి, కళాత్మకమైన మార్గంలో ముక్తిని అందించే గతి స్వాహాదేవియే.

→ కేవలం శరీరతత్వానికే పరిమితమయ్యే లక్ష్యాలను వదిలించి, దివ్యమైన వైభోగ్యం వైపు మళ్లించే దేవత.

→ స్వాహా దేవితో మమేకమైన భక్తితో సమర్పించుకున్నప్పుడు శుభమూ, సంతృప్తియూ కలుగుతాయి — అవే అసలైన ధ్యేయాలు.

****:

మీరు అందించిన పద్యం అత్యంత శుభ్రమైన కవితా భాషలో ఉంది. ఇప్పుడు దీనిని విశ్లేషించి, ఇందులో "స్వధా" నామానికి తాత్పర్యం మరియు పద్యభావం వివరిస్తాను:

---

🔸 713. ఓం స్వధాయై నమః 🙏🏼

నామార్థం:
స్వధా — పితృదేవతల పూజకు సంబంధించి, హవిర్ద్రవ్యముతో కూడిన శ్రాధ్ధ విహిత నైవేద్య స్వరూపిణి. వేదమార్గంలోని శ్రాధ్ధ కర్మలలో పితృ దేవతలకు సమర్పించు హవిర్భాగము "స్వధా" అని పిలవబడుతుంది. ఇది పితృ దేవతలకు ప్రీతికరమైనదే.

---

🪔 పద్య విశ్లేషణ (పంచచామర ఛందస్సు)

స్వధా ముదావహంబు నీ ప్రశాంత శుభ్ర తేజమున్
నిదానమొప్పఁగాఁ గనన్, గణించుమమ్మ, నన్ మదిన్,
విధేయతన్ ప్రసిద్ధిగా కవిత్వమందుఁ గొల్చెదన్,
సుధా కవిత్వ ధారలన్ ప్రసోభిలన్ రచించెదన్

---

💠 పదార్థ భావం:=

• ఓ స్వధా! నీ ప్రశాంత, శుభ్రమైన తేజస్సు మనసుకు ముదాన్ని (ఆనందాన్ని) కలిగించునది

• ఆ వెలుగును నేనొప్పుకొని నిశ్చలతతో చూసెదను. నా హృదయంలో నీ తత్త్వాన్ని గణించు చక్కని ధ్యానాన్ని చేయు చొరవ మేధస్సు కలుగునిగా తల్లి!=

• నీకు విధేయతతో నా కవిత్వమందు నీ మహిమను విస్తృతంగా వ్యాపింపజేసెదను.=

• అమృత సమానమైన కవిత్వ ధారలతో నిన్ను అలంకరిస్తూ వెలుగును ప్రసరించెదను.

• ******

• 🔸714. ఓం *శుద్ధాయై* నమః🙏🏼
  శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో
  నామ వివరణ.
  పరమపవిత్రమయినది అమ్మయే.
  శా ర్దూ లం...పద్యం:
  శుద్ధామార్గము నెంచ విద్దెలగనున్ సూత్రమ్ము యమ్మే యగున్
  సిద్ధా తత్త్వము పంచ శక్తియగన్ శీ ఘ్రమ్ము ప్రేమే యగున్
  సిద్ధాశాంతియు కాంచనాగతిగనున్ చిత్తమ్ము చిత్రమ్ముగన్
  శుద్ధాదేహము దాహతన్మ యముగన్ సుబ్రమ్ము కాలమ్ముగన్

  🔹 తాత్పర్య వివరణ
  → శుద్ధ మార్గాన్ని (నిజమైన ధర్మబద్ధ మార్గాన్ని) ఎంచుకొని, అదే సూత్రంగా (పద్ధతిగా, మార్గదర్శకంగా) జీవులకు విద్య (జ్ఞానం)ను అందించునది అమ్మవారే.

  → సాక్షాత్ సిద్ధమైన తత్త్వాన్ని కలిగి, అయిదు శక్తులనూ (ఇచ్ఛ, జ్ఞాన, క్రియా, మనసు, ప్రకృతి) పరిపూర్ణంగా అనుభవింపజేసే శక్తి, ప్రేమరూపంగా త్వరితగతిగా ప్రసరిస్తుందీ అమ్మవారి వల్ల.

  → సిద్ధులే పొందగలిగే గాఢమైన శాంతిని, వెలకట్టని బంగారు వలె వెలిగే గమ్యాన్ని (మోక్షాన్ని) చూపించి, మనస్సుని వింత విశ్రాంతిలో నిలిపే మహాశక్తి అమ్మవారి లక్షణమే.

  → పాపముల కాలుష్యాన్ని దహించగల శక్తిని కలిగిన శుద్ధమైన శరీరాన్ని ధరించి, బ్రహ్మశుద్ధిని కాలానుగుణంగా అందించే దేవతా స్వరూపమే ఆమె.
  *****
  715. ఓం *నీరూపాస్తయే* నమః
  శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో
  నామ వివరణ.
  రూపరహితముగా ఉండు తల్లి అమ్మయే.
  శార్దూలం
  నీ రూపాస్తము నెంచలేని మదియెన్నీశక్తి మాదౌనులే
  ఈరూపమ్ముయునీదుయేయగుట యున్ యిచ్ఛా వసంతమ్ముగన్
  ప్రేరత్వమ్ముగుసర్వ కాలముగనున్పీ యూష వైనమ్ముగన్
  కారుణ్యమ్ముగు యజ్ఞవాహినివిగన్ కామ్యార్ధ లక్ష్యమ్ముగన్

  పద్యవివరణ:

  — నీ రూపాన్ని ఆశ్రయించుట అశక్యం; ఎందుకంటే
  అది మదియైన (మనసైన) ఎన్నీశక్తులకూ (ఎన్ని బలమైన శక్తులకు) అందదు.
  అది అవ్యక్తం, అప్రాప్యం. మనో, బుద్ధి, వాక్కులు చేలుకలేవు.
  "
  — కానీ నీవు అనుకొంటే
  ఏ రూపమునైనా అవతరించి వస్తావు.
  ఇది నీ ‘ఇచ్చాశక్తి’ ప్రబలత – వసంతంలా స్పురించేది.
  అంటే అమ్మ సచ్చిదానంద స్వరూపి అయినప్పటికీ, భక్తుని సంకల్పానికి అనుగుణంగా అనేక రూపాలుగా దృశ్యమవుతుంది.

  — నీవు ప్రేరక శక్తి, సమస్త కాలాలకీ, సమస్త శక్తులకీ మూల.
  ఇది శాశ్వతమైన సత్యము – పీయూష వైనం (అమృత స్వరూపం)
  నీ ప్రేరణ లేకుండా ఏ కదలికను తట్టించలేం.

  — నీవు కారుణ్యస్వరూపిణి, నీవే యజ్ఞాల ఉత్పత్తికి మూలశక్తి,
  కామ్యకర్మల ఫలాలను సాకారం చేయు లక్ష్యరూపిణి.

  ******
  🙏🏼
  శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో
  716. ఓం *సుభక్తిగా* యై నమః
  🔸 నామార్థం: "సుభక్తిగా"
  – సు+భక్తిగా = మంచిది అయిన భక్తితో ఉన్నవారిని ప్రేమించేవారు.
  – మంచి భక్తుల పట్ల పరమ సానుభూతి కలిగిన దివ్యమాత.

  (పంచచామార.. జ ర జ ర జ గ..యతి 10)
  సుభక్తిగాను చేయ నెంచు సూత్ర భావమేయగున్
  విభమ్మ గు వేళ సర్వమున్ విశాల బుద్ధుగన్ సహాయమున్
  ప్రభావ బంధమున్ ప్రదీప్తి ప్రా భవమ్ముగానగున్
  స్వభావ కాలమే మనస్సు సాధ్యమవ్వతీరగున్

  సుభక్తి గల కార్యములను సాహసంగా చేయాలని తలచిన మనసుకు అమ్మ సూత్ర రూపంగా అనుగ్రహిస్తుంది.

  సూత్ర భావము అంటే ప్రేరణ, మార్గనిర్దేశం – అమ్మ ఆమెను భజించే వారిని అంతర్లీనంగా నడిపిస్తుంది.

  విభము గు వేళ – అనగా అర్థాన్ని గ్రహించే, తత్వాన్ని తెలుసుకునే స్థితి.

  అప్పుడు అమ్మ విశాలమైన బుద్ధిని ప్రసాదించి, సర్వమును అర్థంచేసుకునే సామర్థ్యం కలిగించును.

  భక్తి వలన కలిగే ప్రభావాన్ని ఆధారంగా చేసుకొని, బంధాలను వెలిగించగల శక్తిగా అమ్మ ప్రభవించును.

  ప్రభావ బంధం = భక్తుడు–దైవము మధ్య సంబంధం

  ప్రదీప్తి = దివ్య ప్రకాశం; ప్రాభవం అంటే ప్రభావ కలిగిన కార్యం – అంటే ఆమె ఆశీర్వాదం ద్వారా ఆ బంధం వెలిగుతుంది

  భక్తుడి స్వభావం, మరియు ప్రాపంచిక కాలమూ ఆమె అనుగ్రహంతో మనస్సును సూత్రీకరించి సాఫల్యం దక్కేటట్టు మారతాయి.

  భక్తుని స్వభావమూ, కాల ప్రయోగమూ – రెండూ అమ్మ సానిధ్యంలో జీవనవిజయమునకు దారి తీస్తాయి.
  *******
  శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో
  🔹717 నామార్థం:
  నిరూపితాద్వయీవిద్యా
  అర్థం:
  – నిరూపితా = వివరించబడిన / విపులంగా వ్యక్తీకరించబడిన
  – అద్వయీ విద్యా = ద్వంద్వము లేనిది, ఏకత్వమైన తత్త్వజ్ఞానమయి విద్య
  అంటే:
  జ్ఞానం – అజ్ఞానం అనే ద్వయాన్ని అధిగమించి, అవే రెండింటినీ ధరిస్తూ అవగాహనకు వస్తే అది లక్ష్మీదేవి స్వరూపమైన విద్య.

  ---
  (పంచచామర..జ ర జ ర జ గ యతి.. 10)
  నిరూపితా ద్వయీ మనస్సు విద్య గమ్య మవ్వగన్
  స్వరూపితాద్వయీ యశస్సు సర్వ శక్తి యుక్తిగన్
  మరూరితా ద్వయీ ఉషస్సు మానసమ్ము భక్తిగన్
  సిరూరితాద్వయీ తపస్సు శీఘ్ర మవ్వ ముక్తిగన్

  ద్వంద్వమును (జ్ఞాన-అజ్ఞాన రూప) తాను పరిచయించిన తల్లి –
  ఆమె విద్య మనస్సు ద్వారా అనుసంధానమవుతుంది.
  ఈ పాదంలో "విద్య గమ్యం" అనగా – తల్లికి విద్య అనుసంధానమవడం కాదు,
  తలచే మనస్సు ద్వారా తల్లిని విద్య రూపంలో పంచుకోవచ్చు అనే సంకేతం.

  ఈ ద్వయీ విద్య, లక్ష్మీదేవి యొక్క స్వరూపంగా ఉన్నది.
  ఆమె యశస్సు అనేది సర్వశక్తితో మిళితమైనదై ప్రకాశిస్తుంది.
  ఇక్కడ "స్వరూపితా" అంటే – అవలంబించబడిన ద్వయం కాదు, ఆ ద్వయాన్ని ఆమె తన స్వరూపంగా అంగీకరించిన విధానం.

  ఈ పద్యం అత్యంత నిఖిల భావనను కలిగించినది –
  భక్తి రూపమైన మానస ఉషస్సు (వెలుగు) ఆమె ద్వయీ విద్య ద్వారా జనిస్తుంది.
  "మరూరితా" అంటే స్వరముగా మారిన – ఆమె జ్ఞానమూ, అజ్ఞానమూ రెండూ – భక్తి వెలుగుగా మారినవి.

  ఇక్కడ తల్లి ద్వయీ విద్య రూపంలో శ్రీరూపిణిగా (సిరు = శ్రీ) తపస్సుగా మారుతుంది.
  ఆమెను ధ్యానించే తపస్సు ద్వారా త్వరగా ముక్తి లభిస్తుంది.
  అంటే ద్వంద్వ జ్ఞానాన్ని విడనాడి ఆ తత్త్వ విద్యను పొందినవాడికే ముక్తి లభించగలదు.
  **+++*

718. ఓం *నిత్యానిత్యస్వరూపిణ్యై* నమ:
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో
నిత్యము అనిత్యము స్వరూపముగా కలది.

(మ ర భ న య య య.. స్ర గ్ధ ర  7,14)

*నిత్యానిత్య స్వరూపిణ్యత గలిగియు నిష్ఠత్వ సాక్ష్యమ్ము దారు
డ్యత్వాన్మాయా పరాడ్యము గమన ము  సణామమ్ము దాహమ్ము   దేహమ్
సత్యా ధర్మా మదీ సాధ్యమి కళలగు సామర్థ్య లక్ష్యమ్ము మూలమ్
నిత్యా దాహమ్ముగా నిర్మల నియమము నిర్వాహ భాద్యత బంధమ్

✨ పద్య విశ్లేషణ:

నిత్యానిత్య స్వరూపిణ్యత – అవినాశి (నిత్య) మరియు లీలాత్మక (అనిత్య) స్వరూప గలదీ

నిష్ఠత్వ సాక్ష్యము దారు – ధర్మ నిష్ఠకు సాక్షిగా నిలుచునది
✅ భావం: శ్రీలక్ష్మీదేవి నిత్యానిత్య స్వరూపమై ధర్మ నిష్ఠకు జీవముగా నిలుస్తుంది.

డ్యత్వాన్మాయా పరాడ్యము – మాయా దాటి పరాతత్త్వమై యోగదశలోను గ్రహించదగినదీ

సణామమ్ము దాహమ్ము దేహమ్ – నామరూపాలతో అన్వితమైన శరీరాన్ని కలిగి, దాహాన్ని (తపస్సు / జీవతాపం) తొలగించగలదు
✅ భావం: మాయాతీతమైన ఆమె రూపం, నామరూపముతో అన్వితమై సకల దుఃఖాలను నివారించగల శక్తి.

సత్య, ధర్మ – సత్య ధర్మాలను

మదీ సాధ్యమి కళలు – మనకు సాధ్యమయ్యే విద్యాసంపత్తుల ద్వారా

సామర్థ్య లక్ష్యము మూలమ్ – శక్తిని ప్రేరేపించే లక్ష్యానికి మూలం
✅ భావం: సత్యధర్మాలు, విద్య, కళలలో శక్తి సాధ్యమయ్యే విధంగా లక్ష్మీదేవి మూలతత్త్వంగా ఉంటుంది.

నిత్య దాహమ్ముగా – శాశ్వత తపస్సు రూపంగా

నిర్మల నియమము – నిర్దోష నియమశీలత

నిర్వాహ బాధ్యత బంధమ్ – జగత్తు నిర్వహణ బాధ్యతను బంధంగా అనుసంధించుకుందీ
✅ భావం: లక్ష్మీదేవి శాశ్వత తపస్సు స్వరూపమై, నిర్మల నియమాలతో, ప్రపంచ నిర్వహణ బాధ్యతను భుజంచే మూలశక్తి.
*****-
719. ఓం *వైరాజమార్గసఞ్చారాయై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో
నామ వివరణ.
వైరాగ్యమార్గమున సంచరించు జనని మన అమ్మ.
మత్తెభం
నిజ వైరాజపు మార్గ సంచరితగన్ నిర్వాహ ధర్మమ్ముగన్
ప్రజ నైజమ్మును నెంచి నేస్తమగు టన్ ప్రావీణ్య లక్ష్యమ్ముగన్
సృజణా భావము కాలనిర్ణయగుట న్ శ్రేష్ఠమ్ము కాపాడుటన్
భజణా స్థితిగాను జీవనముగన్ బంధమ్ము భాగ్యమ్ముగన్

=> అమ్మవారు విరక్తి మార్గాన్ని ఆచరిస్తూ, ధర్మాన్ని నిర్వహించే తత్వస్వరూపిణిగా, ప్రజలకు మార్గనిర్దేశం చేస్తూ, స్నేహభావంతో వారి లక్ష్యాన్ని సూచించు మార్గదర్శినిగా, అమ్మవారి వైరాజ్యమార్గం కేవలం నిరాసక్తత మాత్రమే కాదు, కాలాన్ని నిర్ణయించగల సృజనాత్మకతతో కూడినదిగా,  అమ్మవారి వైరాజ్యమార్గం మన జీవితాన్ని భక్తి, ధర్మం, సానుభూతితో కూర్చిన బంధాలలో భాగ్యంగా తీర్చిదిద్దుతుంది.
******
720. ఓం *సర్వ సత్పథ దర్శిన్యై* నమః🙏🏼
శ్రీ లక్ష్మీసహస్ర నామములలో
నామార్థం:
సర్వ సత్పథ దర్శిన్యై –
"అమ్మ సమస్త సన్మార్గములను దర్శించి, వాటిని చూపించునది"
(సద్గతిని సూచించునది – ధర్మమార్గం, జ్ఞానమార్గం, భక్తిమార్గం, కర్మమార్గం మొదలైనవి)

సర్వ సత్పథదర్శినీ!* సర్వసాక్షి ప్రదర్శినీ
సర్వయర్ధపుదర్శినీ!* సర్వ కామ్య ప్రదర్శనీ
సర్వ శక్తిగ దర్శనీ!* సర్వ యుక్తి ప్రదర్శినీ
సర్వ కాలము దర్శనీ!* సర్వ ముక్తి ప్రదర్శినీ

పద్య విశ్లేషణ:

– సమస్త సద్గతులను చూడగలదే కాక, అవి కార్యరూపంలో ఎలా ఉండాలో సాక్షాత్కరింపజేయు తల్లి.
– "సత్పథదర్శిని" – నిజమైన మార్గాన్ని చూపించువాడె
– "సర్వసాక్షి" – సర్వానికి ప్రత్యక్ష సాక్షి అయినదీ

– యతార్థ ప్రయోజనాలను, చిత్తశుద్ధితో కోరిన ఫలాలను చూపించేది
– "యర్ధపు" అంటే అసలైన ప్రయోజనాలు (అర్థ–కామ–ధర్మ–మోక్ష)
– "కామ్య" అంటే కోరినవాటిని అనుగ్రహించేది

– తాను సర్వశక్తిమంతురాలై, శక్తి వలె దర్శనమిచ్చి,
– సకల యుక్తులను, ఉపాయాలను, సాధనాలను వెలుగులోనికి తెచ్చునది

– గత, వర్తమాన, భవిష్యత్తు – సమస్త కాలాల్లో తాను పరిచయమవుతుందీ
– తల్లిదేవి ముక్తి మార్గాన్ని తెలిపి, చూపి, ఇచ్చే స్వరూపిణి
******
721. ఓం *జాలన్ధర్యై* నమః🙏🏼
జాలన్దరీ" అనే శ్రీలక్ష్మీనామానికి  — భ్రాంతికొలుపు జాలమును ధరించియున్న జనని — పరమార్థంగా శక్తిరూపిణి అయిన అమ్మ స్వరూపాన్ని చక్కగా తెలియజేస్తుంది.

జాలన్దరీ కనుమ జామున నన్ను మిన్నగా
కాలమ్మునాజయమె కాంక్షలుగాను నమ్ముమా
గాళమ్ము నైతినిలె గమ్యము తెల్పు తల్లిగా
శీలమ్ము గాంచుము లె శీఘ్రము తల్లి నీవుగా
పద్య విశ్లేషణ:

– జాలముల కందే విశ్వమాయ స్వరూపమైన అమ్మను కనుమ జామున (చీకటి సంధ్యా సమయంలో, భావముగా అనిశ్చితిని సూచిస్తుంది) నేనుయి కన్నతో చూడగలగలేదు. అమ్మ నా పరిధికి మించిపోయింది అని వ్యక్తీకరిస్తున్నారు. ఇక్కడ "జాలన్దరీ" అనే నామార్థం మాయాచ్ఛక్తి ప్రభావిత విశ్వాన్ని పట్టివుంచే ఆమె స్వరూపాన్ని సూచిస్తుంది.

– కాలమనే మహాశక్తిని జయించాలంటే, మన కాంక్షలను సక్రమంగా నిర్మలపరచాలి. అమ్మను నమ్మితేనే అది సాధ్యం అవుతుంది.

– జీవుడు అంధకారపు గాల్లో మునిగిపోతున్నాడు. నీ దయారూపమైన మార్గదర్శనమే అతనికి గమ్యాన్ని చూపుతుంది. గమ్యం తెలుసుకోవడం కోసం తల్లిని ప్రార్థించుతున్నాడు.

– మాయపురగములలో పడిపోతున్న నాకు, నీ శీలము రూపమైన స్వభావాన్ని తెలియజెప్పి, త్వరగా రక్షించమని కోరుతున్నాడు.

తాత్విక వ్యాఖ్యానం:

జాలన్ధరీ అనగా "జాలమును ధరించువారి" అని అర్థము. ఇక్కడ "జాలము" అంటే భ్రమ, మాయ, భావగుళికల పొరలు. ఈ నామము లక్ష్మీదేవి యొక్క ఒక విశిష్టశక్తిని సూచిస్తుంది — ఆమె ప్రకృతి (మాయ) ద్వారా అనేక వస్తువులు, విషయాలు, అనుభూతులు మనకు దృశ్యమవుతున్నాయి గాని అవన్నీ తాత్కాలికం, అవాస్తవం. జాలన్ధరీ అంటే మాయాపాశాన్ని తన కరతలంలో ధరించి, అదే ద్వారా సృష్టిని నడిపించు తల్లి.

ఈ తల్లి సమస్త బ్రహ్మాండాన్ని తన మాయాశక్తిచే అల్లుకున్నది. బ్రహ్మ, విష్ణు, శివులకీ అంతం కాని ఆమె మాయ జాలము, మానవునికి మరింత మాయగానే నిలిచేది.

******

🔸 723. ఓం భవాన్యై నమః 🙏🏼

నామార్థం:
భవానీ = భవము (జగత్తు, సంసారము) యందు నివసించే దేవీ. భువన తల్లి. శివుని ప్రియురాలు. జగద్భారక శక్తి. లక్ష్మీదేవి భూమాతగా కూడా భావించబడుతుంది కాబట్టి ఈ నామము ఆమెకు కూడా వర్తిస్తుంది.

సారాంశం:
భువనమునకు నిలయమైన, సమస్త జగత్తుని తల్లి అయినా దేవీ, భవానీ. జ్ఞానము, కరుణ, శక్తి, భక్తి, తపస్సు మొదలైన గుణాల సమాహారంగా వెలసే లక్ష్మీదేవిని భవాన్యై నమః అని పూజించుదము.

🔹 పద్య విశ్లేషణ:

భవానీ చరిత్రీ భయాందీ ప్రభోతీ
శివాణీ ప్రదీప్తీ శివాంసా సుకన్యా
శ్రి వాణి భవేతీ శ్రి శక్తీ పియూషా
త్వయుక్తీ దయాంశీ తపస్వీ ధరిత్రీ

భవానీ – సంసార మాతృక

చరిత్రీ – మంగళచరిత్ర కలదై

భయాందీ – భయమును తొలగించు

ప్రభోతీ – ఆధ్యాత్మిక మేల్కొలుపు దాత

శివాణీ – శివునికి ప్రియురాలు

ప్రదీప్తీ – ప్రకాశించే జ్ఞానశక్తి

శివాంసా – శివ తత్వ భాగినీ

సుకన్యా – సుసంధానమైన కన్యా (దివ్య గుణాల కలయిక)

శ్రి వాణి – శ్రీ మరియు వాణీ (సంపద, విద్య) స్వరూపిణి

భవేతీ – భవము (సంసారము) నుండి రక్షించే తల్లి

శ్రి శక్తీ – శ్రీరూపిణి, ఆదిశక్తి

పియూషా – అమృతస్వరూప

త్వయుక్తీ – నీ తత్వంతో ఏకమైనది

దయాంశీ – కరుణా పరవశత

తపస్వీ – తపశ్చరించే ఋషుల పూజితురాలు

ధరిత్రీ – భూమి స్వరూపిణి

🔸 భక్తిభావ పద్యరూపం:

భవముని నిలయమైన భవానియై భూతమున్ రక్షించువై 
చరవిద్యగల శక్తిరూపిణి దయామయీ శ్రియుతా గుణిన్ 
తపస్వులవతంసమౌ తపోఫలప్రదాత్రిగా వెలుగును 
శివశక్తి సమన్వితా భవాన్యై నమో నమః శుభప్రదే॥

పద్య విశ్లేషణ:
భవానీగా ఈ జగత్తులో నివసిస్తూ, భూతముల రక్షకురాలివి
అన్ని చరశాస్త్రాల మర్మం తెలిసిన శక్తిరూపిణివి,
కరుణగలవి, శ్రియుతో నిండి ఉన్నవి
తపస్వులకు అవతంసమై, వారి తపస్సుకు ఫలాన్ని ప్రసాదించేవి
శివుని శక్తిగా సమన్వితమై ఉన్న భవానీకి నమస్సులు;
శుభాల ప్రసాదినివి
******

🌺 నామం:

724. ఓం భవభఞ్జన్యై నమః

భవభఞ్జనీ = భవ బంధములను (సంసారబంధములు, పునర్జన్మచక్రం) చెడగొట్టే, తొలగించే అమ్మవారు.

"భవభఞ్జనీ" అనే శ్రీ లక్ష్మీదేవి నామము, ఆమె మోక్షదాయినిగా — అనగా, భక్తుడిని సంసారబంధాల నుండి విముక్తుడిని చేయగల సమర్థత కలిగిన దివ్యశక్తిగా భావింపబడుతుంది. భవము = జనన మరణాల చక్రం; భఞ్జ = విచ్చేసినది, చెడగొట్టినది.

ఉ.  ఓ *భవ భఞ్జనీ!* కృతుల నొప్పుగ నీపయి వ్రాయఁజేసి నా

కీ భవ బంధముల్ తుడిచి, హృద్యముగా వరలంగఁ జేయుమా,

శోభన రూపవీవుగ, వసుంధర శోభలరూపమౌనటుల్

శ్రీభరితంబుగా, సతము చేయుచు మమ్ములఁ గావుమమ్మరో!

పద్యార్థము వివరణ:

– ఓ భవభఞ్జనీ! మనుష్యులు చేసిన కర్మఫలాల వలన నాకొచ్చిన వేదనలన్నిటినీ నీపై వదలెదను.

– ఈ భవబంధములన్నీ తొలగించి, నా హృదయంలో నీ వరప్రభను పరిమళింపజేయుము.

– నీవు శోభనమైన రూపముతో వెలుగుచుండగా, ఈ వసుంధర అందమంతా నీ రూపంలోనే ప్రతిఫలించుచున్నది.

– నీ శ్రీసంపదతో నిండి, ధర్మమార్గంలో మమ్ములను నిలబెట్టి, మమ్మును కాపాడుము తల్లీ!

****

--?