Wednesday, 28 May 2025

 


వేంకటేశ్వరునిపై సాహిత్య కీర్తన (10

అతి సుందరమ్ము గాదా 
అనురాగమీ మనస్సే 
గతి నీవె నాకు గాదా 
కలరావమీ యశస్సే 
ప్రతిరోజు నీదు మోమే 
రమణీయమౌ యుషస్సే 
మతి నందనమ్ము గాదా 
మధుమాసమీ తపస్సే 
కళగాను దేవరాయా 
కళ జూవు ప్రేమ మూర్తీ 

వలపొక్క భావనమ్మా 
పలు చంపకోత్పలాలై 
కలలోన గుండె ఢక్‌ఢక్ 
గడియారమీ మనస్సే 
చలనమ్ము లేని నాలో 
చలదూర్మికా సరస్సే 
అల సంధ్య వానలో 
నాహరిచాపమీ మనస్సే 
గుణమాయ దేవరాయా 
గుర్తు జేయ ప్రేమ మూర్తీ 

కడు డస్సియున్న నాకై 
కలకండ పానమీవా 
నడురాత్రి భావవార్ధిన్ 
నవరత్నమీ మనస్సే 
వడి లేచు మోహనమ్మై 
వదనాన నవ్వులెన్నో 
నడయాడు దీపమై రా 
నటనాంగమీ మనస్సే 
కడుసేవ దేవరాయా 
కడ దాక ప్రేమ మూర్తీ 

*****

వేంకటేశ్వరునిపై సాహిత్య కీర్తన (11)

ఉన్నా లేకున్నా - లేకున్నా ఉన్నా
మనసంతా నీ ఆలోచనలతోనున్నా
అన్నా వద్దన్నా - వద్దన్నా అన్నా
తలపంతా నిను చేర సంతసంతో నున్నా.... వేంకటేశా..

విన్నా విననన్నా - విననన్నా విన్నా 
మాటలంతా నీ నామజపము తో నున్నా
కన్నా కనలేనన్నా- కనలేనన్నా కన్నా
కలలంతా నిద్రలో నీ రూపుఁ యే చూస్తూ నున్నా... వేంకటేశా 

తిన్నా తినకున్నా - తినకున్నా తిన్నా
ఆరోగ్యమంతా నీ భక్తి లో  మునిగియే నున్నా
అన్నా అన్నన్నా - అన్నన్నా అన్నా
బంధుత్వమంతా నీ చుట్టూ అర్చనలై చేస్తూ యున్నా.. వేంకటేశా 

కాలం ఎలాగున్నా - ఎలాగున్నా కాలం
మమతంతా ఆరాధించటమే కలిగి యున్నా
ప్రకృతి మారుతున్నా - మారుతున్న ప్రకృతి
వయసంతా దోపిడిగా నీకే అర్పించ దలిచే యున్నా.. వేంకటేశా 
 
అగ్ని ఎలాగున్నా - ఎలాగున్నా అగ్ని
తాపమంతా నీవే చల్లబరుస్తావని యున్నా
నీరు ఎలాగున్నా - ఎలాగున్నా నీరు
దాహమంతానీవే తీరుస్తావని యు న్నా    ... వేంకటేశా

ఎన్నన్నా ఎమన్నా నిన్ను విడువ లెమన్నా 
అవునన్నా కాదన్నా నిదాసుడను నేనన్నా.... వేంకటేశా 
***+

వేంకటేశ్వరునిపై సాహిత్య కీర్తన (12)

ఈ పాఠము మనసు.. నీ విద్య మార్గమ్ములతో 
ఈ పుణ్యము వయసు.. నీ తృప్తి ముఖ్యమ్ములతో 
ఈ పాపము సొగసు.. నీ దివ్య తత్త్వమ్ము లతో 
ఈ పాశము కరుశు.. నీ దీక్ష మూలమ్ములతో 
ఈ లక్ష్యము వెలుగు.. నీ చక్షు చూపవ్వు టయే వేంకటేశా 

ఈమన్ను జలధియు - నీదొడ్డ శైలమ్ములతో 
నీమత్తు లిడు విరు - లీవర్ణ జాలమ్ములతో 
నీమాయ సృజనలు - నేనెట్లు చెప్పగలనో 
నామార్గ మది యెటు - నాకెప్డు చెప్పగలవో 
నీశక్తి విధిగను.. నే నెట్లు నొప్పగలనో వేంకటేశా

నీవేమొ కడలివి - నేనో తరంగమ్ము గదా 
నీవేమొ గగనము - నేనో కురంగమ్ము గదా 
నీవేమొ వెలుఁగువు - నేనో దివాంధమ్ము గదా 
నీవేమొ యమితము - నేనేమొ యల్పమ్ము గదా 
నీవేమొ కళలగు.. నేనేమొ కల్పమ్ము గదా వేంకటేశా

నాజన్మ దినమిది - నాస్వామి దీవించుమయా 
ఈజన్మ కిది సరి - యీనాఁడు నవ్వించుమయా 
పూజార్హమగు విరి - పున్నెమ్ము నాకిమ్ము ప్రభూ 
రాజిల్ల బ్రతుకున - ప్రార్థింతు నోదివ్య విభూ 
పూజ్యమ్ము మదిగను..ప్యూహమ్ము నీ యుక్తి ప్రభూ వేంకటేశా
******

శ్రీవేంకటేశ్వర ప్రభ - 13
  ......     
స్థూల దేహము కన్నా జ్ఞానేంద్రియములు మిన్న 
 జ్ఞానేంద్రియముల కన్నా మనస్సు మరీ మిన్న 
 మనస్సు కంటే బుద్ధి బలశాలి యని తెల్సు కున్న 
 బుద్ధి కన్నా ఆత్మ అధిక శక్తి యన్న శ్రీశ్రీశ్రీ వేంకటేశ్వరా 

ఏ గతిన బ్రోచెదవో  మమ్ము బ్రతక లేకున్న
నీదు పదసారస మేగతి నిత్యమే యనుకున్న 
నమ్మి యుండి నిన్నే కొల్చెద  నిత్యమన్న 
ఏ మన్న కొలిచెదము తండ్రి  శ్రీ శ్రీ శ్రీ వేంకటేశ్వరా

ఏ తీరున చూచెదవో మమ్ము యెరుక లేకున్న
నీదు సమపూజల యే గతి మాకనుకున్న 
నమ్మకము వమ్ము చేయకయ్యా నీ దరినున్న 
నీవు మా సమస్యలు తీర్చు శ్రీ శ్రీ శ్రీ వేంకటేశ్వరా 

ఏ మాయ చేసెదవో  మమ్ము ఎదురు చూస్తున్న 
నీదు సమసేవల గా గతి నిజమనుకున్న 
చెమ్మకళ్ళను తుడవవయ్యా తండ్రి వెంకన్న 
కమ్ము కున్న బాధల్ని తొలగించి శ్రీ శ్రీ శ్రీ వేంకటేశ్వరా
  
స్థూల దేహము పంచిన చక్కని వాడవయ్యా
జ్ఞానమందించి చిక్కులను తొలగించవయ్యా ...... 
ప్రార్ధిస్తూ మేము నిక్కముగా తెల్పుతున్నామయ్యా
నీలాలను అర్పిస్తున్నాము శ్రీ శ్రీ శ్రీ శ్రీవేంకటేశ్వరా 
మొక్కులు చెల్లిస్తున్నాను శ్రీ శ్రీ శ్రీ వేంకటేశ్వరా 
*****

..శ్రీ వేంకటేశాయ నమః (14)

మక్కువ తో ఏడుకొండలపై యెక్కి వచ్చా 
చక్కగ చూచేటి వేదికపై  నుంచున్నావు చూసా 
మ్రొక్కులు తీర్చేటి భక్తులనే రక్షిస్తావని తల్చా 
పక్కగ ఆకల్ని తీర్చుట లక్ష్యమైనావని నిరీక్షించా ..శ్రీ వేంకటేశాయ నమః 

కష్టాలను తీర్చుటపై సహకరిస్తావని తలంచా 
నష్టాలను మాన్పుటపై అనుకరిస్థావని తలంచా 
ఇష్టాలను పంచుటపై ఉపకరిస్థావని తలంచా 
ఇష్టుల్ని రక్షణయే  లక్ష్యమైనావని నిరీక్షించా ..శ్రీ వేంకటేశాయ నమః 

రెండు శరీరాల కలయిక - సంయోగము సృష్టికి మూలమని తలంచా 
నీతో నీ కలయిక - యోగము అని తెలిసి నిత్యమూ తలంచా 
మొదటి కలయిక -  క్షణికానందము అయినా జీవ ధర్మమని తలంచా  రెండవ కలయిక - అనంత బ్రహ్మానందమని నిత్యమూ ప్రార్ధించా..శ్రీ వేంకటేశాయ నమః 

సాగగలేక ఉన్న భక్తులన్ రక్షింస్థావని తలంచా 
ఆగగలేక ఉన్న శక్తులన్ మాన్పిస్థావని తలంచా 
వేగగలేక ఉన్న ఏడ్పులన్ తగ్గిస్థావని తలంచా 
దాగగలేక వెంట నే నీ తీర్పు కై నిరీక్షించా ..శ్రీ వేంకటేశాయ నమః  

--((***))--

శ్రీ వేంకటేశ ద్వాదశ నామ స్తోత్రం(15)

అస్య శ్రీ వేంకటేశ ద్వాదశనామ స్తోత్ర మహామంత్రస్య బ్రహ్మా ఋషిః అనుష్టుప్ ఛందః శ్రీ వేంకటేశ్వరో దేవతా ఇష్టార్థే వినియోగః |
నారాయణో జగన్నాథో వారిజాసనవందితః |
స్వామిపుష్కరిణీవాసీ శంఖచక్రగదాధరః ॥1 ॥

పీతాంబరధరో దేవో గరుడాసనశోభితః |కందర్పకోటిలావణ్యః కమలాయతలోచనః || 2||

ఇందిరాపతిగోవిందః చంద్రసూర్యప్రభాకరః |
విశ్వాత్మా విశ్వలోకేశో జయ శ్రీవేంకటేశ్వరః || ౩ ||

ఏతద్ద్వాదశనామాని త్రిసంధ్యం యః పఠేన్నరః |
దారిద్ర్యదుఃఖనిర్ముక్తో ధనధాన్యసమృద్ధిమాన్ || 4||

జనవశ్యం రాజవశ్యం సర్వకామార్థసిద్ధిదమ్ |
దివ్యతేజః సమాప్నోతి దీర్ఘమాయుశ్చ విందతి || 5 ||

గ్రహరోగాదినాశం చ కామితార్థఫలప్రదమ్ |
ఇహ జన్మని సౌఖ్యం చ విష్ణుసాయుజ్యమాప్నుయాత్ || 6 ||
ఇతి బ్రహ్మాండపురాణే బ్రహ్మనారదసంవాదే శ్రీ వేంకటేశ ద్వాదశనామ స్తోత్రం |
ఓం నమో వెంకటేశాయ🙏

శుభోదయం

శ్రీ వేంకటేశ ద్వాదశ నామ స్తోత్రం యొక్క భావం (అర్థము) క్రింది విధంగా ఉంటుంది. ప్రతి శ్లోకాన్ని విడివిడిగా తీసుకొని అర్థం చేద్దాం:

---

శ్లోక 1:

నారాయణో జగన్నాథో వారిజాసనవందితః |
స్వామిపుష్కరిణీవాసీ శంఖచక్రగదాధరః ||

భావం:
విశ్వాన్ని పోషించు నారాయణుడు, జగత్తు యొక్క అధిపతి అయిన వేంకటేశ్వరుడు, పద్మాసన స్థితుడైన బ్రహ్మ దేవుడి వందనలందుకునే వారు. తిరుమలలో ఉన్న పవిత్రమైన స్వామి పుష్కరిణి తీర్థంలో నివాసించేవారు. శంఖం, చక్రం, గదా ధరించి ఉన్న పరమాత్మ.

---

శ్లోక 2:

పీతాంబరధరో దేవో గరుడాసనశోభితః |
కందర్పకోటిలావణ్యః కమలాయతలోచనః ||

భావం:
పసుపు వర్ణపు వస్త్రాలు ధరించిన దేవుడు, గరుడునిపై ఆసీనుడై ప్రకాశిస్తూ ఉండే వేంకటేశ్వరుడు. కోటికి కోటి మధనదేవుని (కామదేవుడు) కన్నా అందంగా ఉన్నవాడు. కమలపు వలె ప్రకాశించే పెద్ద కన్నులు కలవాడు.

---

శ్లోక 3:

ఇందిరాపతిగోవిందః చంద్రసూర్యప్రభాకరః |
విశ్వాత్మా విశ్వలోకేశో జయ శ్రీవేంకటేశ్వరః ||

భావం:
శ్రీ మహాలక్ష్మీ దేవికి స్వామి అయిన ఇందిరాపతి, గోవిందుడు అని పిలవబడే దేవుడు. చంద్రుడికి, సూర్యుడికి ప్రకాశాన్ని ప్రసాదించే శక్తిని కలవాడు. అతడు జగత్తుని అంతర్ముఖంగా అధిష్టించే ఆత్మ (విశ్వాత్మ) మరియు జగత్‌ను పాలించే ప్రభువు (విశ్వలోకేశుడు). వేంకటేశ్వరుడికి విజయము కలుగుగాక!

---

శ్లోక 4:

ఏతద్ద్వాదశనామాని త్రిసంధ్యం యః పఠేన్నరః |
దారిద్ర్యదుఃఖనిర్ముక్తో ధనధాన్యసమృద్ధిమాన్ ||

భావం:
ఈ 12 నామాలను రోజుకు మూడుసార్లు (ఉదయం, మధ్యాహ్నం, సాయంత్రం) జపించు వ్యక్తి దారిద్ర్యం, దుఃఖం నుండి విముక్తి పొంది, ధనం, ధాన్యం లలో సంపన్నత పొందుతాడు.

---

శ్లోక 5:

జనవశ్యం రాజవశ్యం సర్వకామార్థసిద్ధిదమ్ |
దివ్యతేజః సమాప్నోతి దీర్ఘమాయుశ్చ విందతి ||

భావం:
ఈ స్తోత్రాన్ని జపించేవారికి జనుల మీద, రాజుల మీద కూడా ప్రభావం కలుగుతుంది. అన్ని కాంక్షించిన ఫలాలు సిద్ధిస్తాయి. దివ్యమైన తేజస్సు కలుగుతుంది. దీర్ఘాయుష్యము (దీర్ఘ జీవితం) కూడా లభిస్తుంది.

---

శ్లోక 6:

గ్రహరోగాదినాశం చ కామితార్థఫలప్రదమ్ |
ఇహ జన్మని సౌఖ్యం చ విష్ణుసాయుజ్యమాప్నుయాత్ ||

భావం:
గ్రహబాధలు, రోగాలు వంటి దుష్ఫలితాలు తొలగిపోతాయి. మనస్సులో ఉన్న కోరికలు నెరవేరతాయి. ఈ జన్మలో సుఖంగా జీవించగలడు. మరణానంతరం విష్ణు సాయుజ్యం (విష్ణువుతో ఏకత్వం) పొందుతాడు.
---

ముగింపు:

ఇతి బ్రహ్మాండపురాణే బ్రహ్మనారదసంవాదే శ్రీ వేంకటేశ ద్వాదశనామ స్తోత్రం
→ ఈ స్తోత్రం బ్రహ్మాండ పురాణంలో బ్రహ్మ మరియు నారద సంభాషణలో చెప్పబడినది.

---

మొత్తం భావసారము:

ఈ స్తోత్రం వేంకటేశ్వరుని 12 పవిత్ర నామాలను గానం చేయడం ద్వారా భక్తుడికి:

దారిద్ర్యం తొలగిపోతుంది

ఐశ్వర్యం, ఆరోగ్యం, శాంతి కలుగుతుంది

కోరికలు నెరవేరతాయి

దీర్ఘాయువు లభిస్తుంది

చివరికి విష్ణువు సాయుజ్యము పొందే అవకాశం ఉంటుంది
---

శ్రీ వెంకటేశ్వరాయ నమః(16)

సంతలే చొచ్చితిఁగాని సరకుఁ గాననైతి
పంతమే బట్టితిగాని మనసు పోరునైతి
సంతసం లేకయుగాని లలన తీరునైతి
వింతలే చూసితిగాని వినయ లేకనైతి
యింతట శ్రీహరి నీవే యిటు దయఁజూడవే ॥పల్లవి॥

కాంత చనుఁగొండలు కడకు నెక్కితిఁ గాని
యెంతైనా నీ మోక్షపుమెట్లు యెక్కలేనైతి
శాంతి చవిజుచితి సమయ సంతసి గాని
యేoతైనా నీ కర్మలబంధమధ్య లోనైతి
అంతట జవ్వనమనే ‌అడవి చొచ్చితిఁ గాని
సంతతహరిభక్తెనే సంజీవి గాననైతి
పంతము జవ్వనమనే వయసు బొక్కితి గాని
ఎంతకు హరినామమే పల్కేందు గాననైతి
॥సంత॥

తెగి సంసారజలఁధిఁ దిరుగులాడితిఁ గాని
అగడై వైరాగ్యరత్న మది దేనైతి
చెడి సంపాదన నిధి కొరకు లాడితిగాని
వగలై సౌభాగ్య సంతసము నీడైతి
పొగరు జన్మాల రణభూములు చొచ్చితిఁగాని
పగటుఁ గామాదుల పగ సాధించనైతి
సెగల మాటల్లె సమరమ్మున చొచ్చితిగాని
పగలు మార్చే కళలను సాధించనైతి
॥సంత॥

తనువనియెడి కల్పతరువు యెక్కితిఁ గాని
కొన విజ్ఞానఫలము గోయలేనైతి
పనియని గతిగొప్పదని చేసితిగాని
ఘన సంపాదన కల పొందనే నైతి
ఘనుఁడ శ్రీవేంకటేశ కమ్మర నీకృపచేతఁ
దనిసి యేవిధులనుఁ దట్టువడనైతి
ఘనుడ శ్రీవేంకటేశ కమ్మర నీదయచేత
అలసి పోతి పలుకు రాక గతి నైతి
॥సంత॥

****

శ్రీ వెంకటేశ్వరాయనమః (17)


తప్పు చేసి దొరికి తలదించుకొన్నా 

ఊరడించు వచ్చి ఊయలెక్క కొన్నా 

అప్పు తీర్చలేక యవమానపడు చున్నా 

చేరదీయడెవడు చిత్త మన్నా 

బాధతో యిది ఏమి లోకమన్నా చూస్తూ వున్నావేమన్నా వేంకటేశ్వరా 


నాది నాదంటు ఆశపడుతున్నా

చేదు తీపంటు కారమవుతున్నా

అంతులేనిమోహాన మురుస్తున్నా

సంతసమ్ముమూలాన మెరుస్తున్సా

బాధతో యిది ఏమి లోకమన్నా చూస్తూ వున్నావేమన్నా వేంకటేశ్వరా 


నావాళ్ళు నావాళ్ళని వెంపర్లాడుతున్నా

మితిమీరి మమకారాన్ని కురిపిస్తున్నా

ఏదీ నీది కాదు అంతా మాయల తీరున్నా

ఎవరూ నీవారు కారు అందరూ మాయకు చిక్కారన్నా

బాధతో యిది ఏమి లోకమన్నా చూస్తూ వున్నావేమన్నా వేంకటేశ్వరా 


భ్రమలువీడి సత్యము తెలుసుకున్నా 

భ్రాంతిమాని వాస్తవము ఎరుగ లేకున్నా

బాధతో యిది ఏమి లోకమన్నా చూస్తూ వున్నావేమన్నా వేంకటేశ్వరా 


చేసిన మంచే నీది యని వెంట వున్నా 

నీ ఆస్తి తెలుసు కున్నా

సలిపిన పుణ్యాలే నీతో వున్నా 

 నీ వాళ్లు తెలుసు లే కున్నా

బాధతో యిది ఏమి లోకమన్నా చూస్తూ వున్నావేమన్నా వేంకటేశ్వరా 

******

.ఓం నమో . వేంకటేశాయనమః ...(18)


మనసు ఎవరి కెరుక మగువచుట్టూ తిర్గ 

క్షణము నోర్వ లేక క్షామ మేల 

కణము కదలికయే కళలు తీరుగనులే 

తనువు తాప మొంద తాడ లేను..... వేంకటేశా...


మనసునిష్ట పడక మహినెంత చేసిన 

కార్య ఫలితమేది కలసి రాదు 

తనువు కష్టపడక తపనెంత చెందిన 

చేరరాదు జయము చిత్త మాయ... వేంకటేశా....


అణకువ అలక చెర ఆటపట్టు యగుట 

మనుగడ మది మరక మాయ చురక 

వినదగు పలకులగు వివరింప బ్రతుకునా 

వణకు వలపు మధ్య వరద పొంగు.. వేంకటేశా...


ఘనమగు దరి చేర కాంచన చేలముల్ 

ధనము నీడ నుండ ధర్మ మగుట 

స్పర్శ యొకటి చాలు శాంతపడు మనస్సు

నిబ్బరమ్ము కల్గు నెల్లరకును.. వేంకటేశా...


పలకరింపు చాలు ప్రతి హృదయమ్ములో

బాధలన్ని తొలగు భాగ్య సాధు

చెదరక నిలబడిన జీవన గమనాన 

ఉన్నతుడవు నీవు ఉంచ నివ్వు... వేంకటేశా

****

#everyonehighlights


No comments:

Post a Comment